Izvorni znanstveni članak
"Diviso da l'imagine vera": reprezentacija, nejednakost i "dvostruki rad" u Petrarkinu Kanconijeru
Morana Čale
; Filozofski fakultet Sveučilišta u Zagrebu, Zagreb, Hrvatska
Sažetak
U kritičkom diskursu dvostrukost se spominje pri opisu nekoliko aspekata Petrarkina
rada: odnosi se katkad na supostavljenost latinskoga i talijanskoga, klasičnih uzora i
tradicije ljubavne lirike na romanskim jezicima, humanizma i kršćanske etike, proze i
stihova; obuhvaća raznolikost stila i raspoloženja koju najavljuje uvodni sonet, izmjenu
“slatkoga” i “oštroga” lirskog registra, spoj autobiografsko-dokumentarnog i repertoara
posvećenih književnih motiva, kolebanje između jedinstvenosti pripovjedno-ideološkog
projekta i fragmentarne raspršenosi, rascijepljenost i podvojenost lirskog subjekta,
međusobnu nedosljednost i metamorfičnost Laurinih aktorijalnih pojava, motive zrcala
i Narcisa, sklonost proturječnim lirskim iskazima i sveopći ambigvitet Rasutih rima.
Polazeći od pretpostavke da Petrarkin poetički program nikada ne daje konačnu prednost
jednome od suprotstavljenih elemenata, nego razlici među njima, članak istražuje
metatekstualnu dimenziju motiva “dvostrukog posla” (XL) i “nejednakosti” (CCCXVI)
u lirskim sastavcima te je povezuje s pojmom “diversitas” (Fam. XXIII, 19, IV) kojim
autor u teorijskom diskursu o oponašanju označava poželjan odnos između uzora i
oponašatelja. Različitost se tako nadaje kao tema odnosa izvornika i reprezentacije kao
pitanja koje se podjednako tiče odnosa teksta i referencijalnosti i odnosa teksta prema
drugim tekstovima, među kojima, uz klasike, Augustina te provansalsku i talijansku liriku,
posebno osjetljivo mjesto zauzima Dante. U svjetlu postavke da je posrijedi dominantni
problem Petrarkina pisma, razmatraju se soneti LXXVII i LXXVIII, posvećeni Laurinu
portretu što ga je na Petrarkinu molbu naslikao Simone Martini, te njihova uvriježena
tumačenja u platonistièkom ključu, kao i nekoliko drugih sastavaka koji se u članku ističu
kao relevantni u vezi sa spomenutom temom (poglavito XVI, XC, XCIV, CXXVI).
Book 1_SRAZ II.indb 68 10.3.2006 11:15:11
Ključne riječi
“nejednakost”; razlika; “dvostruki rad”; dvostrukost; reprezentacija; metatekstualnost
Hrčak ID:
17399
URI
Datum izdavanja:
9.1.2006.
Posjeta: 2.580 *