Izvorni znanstveni članak

https://doi.org/10.1515/aiht-2017-68-2998

Genski polimorfizam CYP2C9, CYP2C19 i CYP3A5 u populaciji Kosova

Valon Krasniqi ; University of Prishtina “Hasan Prishtina”, Faculty of Medicine, Institute of Pharmacology with Toxicology and Clinical Pharmacology, University Clinical Centre of Kosovo, Rrethi i Spitaleve, p.n., Prishtina, Kosovo
Aleksandar Dimovski ; Institute of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmacy, Skopje, Macedonia
Hasime Qorraj Bytyqi ; University of Prishtina “Hasan Prishtina”, Faculty of Medicine, Institute of Pharmacology with Toxicology and Clinical Pharmacology, University Clinical Centre of Kosovo, Rrethi i Spitaleve, p.n., Prishtina, Kosovo
Aleksandar Eftimov ; Laboratory of Molecular Pathology, Institute of Pathology, Faculty of Medicine, University “Ss. Cyril and Methodius” Skopje, Macedonia
Livija Šimičević ; University Hospital Centre Zagreb, Department of Laboratory Diagnostics, Zagreb, Croatia
Nada Božina orcid.org/0000-0001-6016-1699 ; Zagreb University School of Medicine, Department of Pharmacology, Zagreb, Croatia

Sažetak

Vrlo visok stupanj polimorfnosti, zbog interindividualne genske varijabilnosti, enzima citokroma P450 (CYP) značajno pridonosi raznolikosti u odnosima između primijenjene doze lijeka, koncentracije lijeka u serumu, kao i terapijskoga odgovora, ali i interakcije lijekova. Podaci o poznatim polimorfizmima CYP vrlo su važni u kliničkoj primjeni saznanja farmakogenetike tj. u samoj farmakoterapiji. Učestalost pojedinih polimorfizama može značajno varirati između različitih populacija te je bitno provesti istraživanja učestalosti u pojedinim populacijama. Do sada nema objavljenih podataka o učestalosti polimorfizama gena CYP u populaciji Kosova te je cilj ovog istraživanje bio utvrditi učestalost najvažnijih varijanti alela CYP2C9, CYP2C19 i CYP3A5 u toj populaciji. Istraživanje je obuhvatilo 234 stanovnika Kosova koji nisu u rodbinskoj vezi. U ispitanika je otkrivena učestalost alela CYP2C9*2 17,52 %, a alela CYP2C9*3 10,89 %, te je otkriveno šesnaest ispitanika (6,81 %) sporih metabolizatora CYP2C9. Što se tiče CYP2C19 enzima, učestalost alela CYP2C19*2 je 13,03 %, a za alel CYP2C19*17 učestalost je 19,01 %. Uz to, dokumentirano je 2,13 % sporih metabolizatora CYP2C19 te 4,27 % homozigotnih nositelja alela *17 (fenotip vrlo brzih metabolizatora). S obzirom na CYP3A5 enzim, zabilježena je učestalost alela *3 od 98,29 % (fenotip neekspresora), a 1,70 % ispitanika kategorizirano je kao ekspresori. Rezultati istraživanja pokazali su da je varijabilnost alela, genotipova i fenotipova u populaciji Kosova u velikoj mjeri u skladu s drugim europskim populacijama, konkretnije s populacijama jugoistočne Europe.

Ključne riječi

citokromi P450; metabolizam lijeka; farmakogenetika

Hrčak ID:

186550

URI

https://hrcak.srce.hr/186550

Datum izdavanja:

20.9.2017.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 1.800 *