Bogoslovska smotra, Vol. 25 No. 4, 1937.
Izvorni znanstveni članak
Kamilo Dočkal
Sažetak
»Bog. Smotra« Nr. 3. Nestoriani, in concilio Ephesimo damnati, medio
saec. 4. ex Syria, quae partem imperii Bysantini constituebat, expulsi, in regno Persiae, et quidem in Chaldea seu Mezopotamia benigne suscepti sunt. Scholae Edessenae, ab imper. Zenone clausae, celeberrima schola Nisibitana successit. Ecclesia regni Persici usque nunc orthodoxa in synodo Beit-Lapatensi an. 484. errores Nestorii suscepit et sub Catholico Babaeo an. 498. ab orthodoxia in schisma et haeresim formaliter defecit. A fine
saec. 5. regnum Persiae propriam habet ecclesiam, quae »Ecclesia Persarum« vel »Ecclesia Chaldaeorum« appellatur, et cuius asseclae se ipsos »Christianos Orientales«, »Syrios« seu »Syro-Chaldaeos« nominant. Regibus Persicis et post an. 654. principibus Arabicis faventibus ecclesia Persarum maxime florebat et se longe lateque extra fines imperii Persici et Arabici diffundebatur. Saec. 13. Syro-Chaldaei 27 metropoles necnon 230 dioeceses, ab Aegypto usque ad Sinas, et a Lacu Baikalensi usque ad Cap Comorin numerabant. Ecclesia Persarum, vigore interno et externo plena in scholis et numerosis coenobiis monasticis scientias sacras et profanas mirifice colebat. Literatura Syro-Chaldaica a saec. 5. usque ad saec. 14. omnes disciplinas theologicas in lingua chaldaica necnon arabica fovebat. Opera haec, praeclara nomina prodentia partim iam edita, partim in Archiviis europaeicis inedita servantur. In hoc articulo conspectus literaturae theologicae secundum M. Jugie datur. Post saec. 13. invasionibus Tartarorum et Turcarum
ecclesia Syro-chaldaica debilitata misere lapsa est.
Ecclesiae Persarum caput supremum et independens est Catholicus,
qui initio Seleuciae-Ctesiphonti, postea Bagdadi et Mossuli, postremo vero in oppido Kotchanes residebat. Reliquiae celebrimae quondam ecclesiae Chaldaicae usque ad novissima tempora in montibus Hakkiari latitabant, unde post bellum novissimum (1914-1918) eiectae sunt. Modo in Syria septemtrionali vagantur. Eorum theologia, cultus et hierarchia describuntur.
»Bog Smotra« Nr. 4. Conatus, unionem Nestorianorum cum ecclesia
Catholica promoventes saec. 13. incipiunt. Unio vera et stabilis cum structura hierarchica sub pontifice Julio III. facta est, qui Joannem Sulaka patriarcham Chaldaerum consecravit. Fata unionis ab an. 1553. usque ad novissima tempora ex documentis Archivi Vaticani, opera Samuelis Giamil depromptis, fuse describuntur.
Historia unionis absoluta Golgotha Syro-Chaldaeorum unitorum et
non unitorum post bellum novissimum iuxta relationes missionariorum elucubratur. Assyrii, qui iam 3.000 annorum in confinitous a Ninive usque ad lacum Van habitabant, propria patria expulsi exules facti sunt. Calamitates externae unionem aliquomodo promovent, prouti ex relationibus missionariorum Mezopotamiae (Gesireh superior) patet. Unitorum Chaldaeorum
hierarchia, disciplina necnon status hodiernus describitur.
Ključne riječi
Hrčak ID:
42437
URI
Datum izdavanja:
10.6.1938.
Posjeta: 1.104 *