Izvorni znanstveni članak
Pojave magnetitsko-hematitne željezne rude u trijasko-paleozojskom metamorfnom kompleksu planine Medvednice, Hrvatska
Ivan Jurković
Sažetak
Željezne rudne pojave nalaze se na jugoistočnim padinama Medvednice. Javljaju se kao isprekidane, desetine metara duge i 2-3.5 m debele slabo orudnjene uslojene leće (15-35 % Fe). Uska rudna zona, 6 km duga, pruža se SI-JZ od Tisove Peći do Pustodol-Adolfovca. Prostorno i genetski orudnjenje je vezano za bazični vulkanogeno-sedimentni kompleks (SEDEX-tip ležišta) koji je u kredi metamorfoziran do facijesa zelenih škriljaca pri t = 350-400°C i tlaku od 3-3.5 kbara. Glavni minerali u paragenezi rudnih pojava jesu: kvarc, klorit, hematit, magnetit stilpnomelan i martit kao glavni minerali. Slični tipovi željeznih pojava i ležišta neoproterozojske i donjopaleozojske starosti nađeni su u istočnoj Bosni, zapadnoj Srbiji, zapadnoj Makedoniji te u srpsko-makedonskom metamorfnom pojasu. U trijasu Dinarida magnetitsko-hematitska ležišta javljaju se samo kao skarnovi ili kratke pneumatolitsko hidrotermalne žile genetski vezane za gabro-dioritske ili sijenitske štokove i dajkove. U trijaskim vulkanogenim sedimentnim kompleksima Dinarida javljaju se samo uslojena ležišta crvenog hematita, siderita i lokalno s manganskih oksida. Argumenti za palozojsku starost željeznih ležišta Medvednice su mnogo uvjerljiviji nego za teoretski moguću trijasku starost. Strukture, teksture i parageneze magnetitsko-hematitskih pojava Medvednice su vrlo slične željeznim ležištima donjopaleozojskih metamorfnih kompleksa.
Ključne riječi
željezna rudna ležišta; SEDEX-tip; donji paleozoik; Medvednica planina; Hrvatska
Hrčak ID:
5024
URI
Datum izdavanja:
4.12.2005.
Posjeta: 4.605 *