Telesni projekti i regulacija normativnog tela: uloga fizičke kulture u Jugoslaviji

Sažetak

U ovom radu bavim se konceptom fizičke kulture kao projektom koji je bio korišćen u procesu formiranja jugoslovenskog identiteta i stvaranja novog jugoslovenskog tela. Nadovezujući se na sociologiju tela i sociologiju sporta, razmatram načine na koje je telo konstruisano putem različitih diskursa i praksi. Analiziram aktivnosti sportskih saveza i posebno rada Saveza za fizičku kulturu Jugoslavije. Pokazujem kako se jugoslovensko telo izgrađivalo postupno, regulacijom konkretnih normi i propisa kojima su se određivale telesne prakse u jugoslovenskom društvu i koji su nadalje predstavljali pokušaj upisa ideologije u svakodnevni život ljudi. Ono što je diskurzivno bilo definisano, uistinu je imalo posledica na realne prakse svakodnevnog života u jugoslovenskom društvu, a simbolički je stvaralo izvesnu zajednicu jedinstvenih tela i prepoznatljivih telesnih praksi. Imajući u vidu da je Josip Broz Tito proglasio svoj rođendan “danom naše mladosti, sporta, mladih ljudi i njihovog daljeg fizičkog i duhovnog razvoja” (1956), ukazujem i na to kako je uloga fizičke kulture bila u tome da organizuje jugoslovensko društvo fizički i estetski i da inkorporira pokrete iz gimnastike u šire reprezentacije ujedinjene jugoslovenske omladine predstavljene na javnim proslavama, od kojih je tipična za taj period bila Štafeta mladosti.