Pregledni rad

p-Dioksin kao visoko toksični kontaminant životne sredine

D. Jovanović ; Vojnotehnički institut, Beograd, Srbija

Sažetak

p-Dioksin spada u najtoksičnija poznata hemijska jedinjenja, pošto akutni p. o. LD50 za zamorce mužjake iznosi svega 0,6 µg!kg. Izvanredno je stabilan, tako da kada jednom dođe u životnu sredinu veoma se teško dekontaminira. Do sada su u svetu opisana dva načina kontaminacije ovim otrovom: dospevanjem većih količina u životnu sredinu (primena herbicida u južnovijetnamskom ratu, eksplozija fabrike u Sevesu i dr.) i kontinuiranom kontaminacijom malim količinama koje se nalaze kao one¬čišćenje u herbicidu 2, 4, 5-T. Svi ovi slučajevi uvek su dovodili do velikog uznemirenja javnosti i zdravstvenih stručnjaka. Na osnovu rezultata akutne toksičnosti za više životinjskih vrsta, uključujući i majmuna, procenjuje se da bi smrtna doza za čoveka iznosila oko 70 µg/kg. Simptomi i znaci trovanja u ljudi su: oštećenje funkcije jetre, lezije bubrega sa hematurijom, povišeni krvni pritisak i miokardijalna degeneracija, emfizem, gastrointestinalni poremećaji sa dijarejom i hematemezorn, neurološki i psihijatrijski ispadi, pri čemu se kao najtipičniji znak javljaju hlorakne. Druga oštećenja (kancerogena, mutagena, embriotoksična) nisu za sada ustanovljena u ljudi. Posle pojedinačne primene p-dioksina životinje ugibaju usled ekstremne kaheksije koja liči na onu izazvanu akutnom radijacionom bolešću. Visoka toksičnost i stabilnost ovog jedinjenja u prirodi upozorava na stalnu opasnost i na preduzimanje što energičnijih mera u suzbijanju posledica kontaminacije ljudi i životne sredine ovim otrovom.

Ključne riječi

Hrčak ID:

158463

URI

https://hrcak.srce.hr/158463

Datum izdavanja:

24.6.1983.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 1.516 *