Izvorni znanstveni članak

https://doi.org/10.2478/aiht-2021-72-3499

Prevalencija pet farmakološki najznačajnijih CYP2C9 i CYP2C19 alelenih varijanti u populaciji Republike Srpske u Bosni i Hercegovini

Stojko Vidović orcid.org/0000-0001-6980-2480 ; University of Banja Luka Faculty of Medicine, Department of Human Genetics, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina, 3 University of Banja Luka Faculty of Medicine, Centre for Biomedical Research, Laboratory for Molecular Biology and Genetics, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina
Ranko Škrbić ; University of Banja Luka Faculty of Medicine, Department of Pharmacology, Toxicology and Clinical Pharmacology, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina 3 University of Banja Luka Faculty of Medicine, Centre for Biomedical Research, Laboratory for Molecular Biology and Genetics, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina
Miloš P. Stojiljković ; University of Banja Luka Faculty of Medicine, Department of Pharmacology, Toxicology and Clinical Pharmacology, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina 3 University of Banja Luka Faculty of Medicine, Centre for Biomedical Research, Laboratory for Molecular Biology and Genetics, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina
Vanja Vidović ; University of Banja Luka Faculty of Medicine, Department of Human Genetics, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina, 3 University of Banja Luka Faculty of Medicine, Centre for Biomedical Research, Laboratory for Molecular Biology and Genetics, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina
Jelena Bećarević ; University of Banja Luka Faculty of Medicine, Centre for Biomedical Research, Laboratory for Molecular Biology and Genetics, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina
Svjetlana Stoisavljević-Šatara ; University of Banja Luka Faculty of Medicine, Department of Pharmacology, Toxicology and Clinical Pharmacology, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina
Nela Maksimović ; University of Belgrade Faculty of Medicine, Institute of Human Genetics, Belgrade, Serbia

Sažetak

Citokrom P450 (CYP) visokopolimorfna je superobitelj enzima s ključnom ulogom u metabolizmu lijekova, masnih kiselina, steroida i ksenobiotika. U okviru spomenute skupine enzimi CYP2C9 i CYP2C19 prepoznati su kao klinički važni jer sudjeluju u prvoj fazi metabolizma lijekova te mogu dovesti do neadekvatnoga terapijskog odgovora, toksičnosti i pojave određenih bolesti. Cilj istraživanja je bio odrediti genotipove i prevalenciju alela u 216 nasumice odabranih zdravih ispitanika u populaciji Republike Srpske (Bosna i Hercegovina), te rezultate usporediti s drugim populacijama. Genotipovi enzima CYP2C9 i CYP2C19 određeni su metodom lančane reakcije polimeraze u realnom vremenu (eng. real-time PCR). Prema protokolu proizvođača, korištene su Taqman početnice i probe (engl. Taqman SNP genotyping assay). Kod CYP2C9, učestalosti alela *2 i *3 su 13,6 odnosno 7,4 %. Od 216 sudionika, njih četvero (1,86 %) spori su metabolizatori, a većina njih (62,03 %) normalni metabolizatori. Što se tiče CYP2C19, učestalosti alela *2 i *17 su 16,2 odnosno 20,4 %. Od ukupnoga broja sudionika, njih devet (4,17 %) spori su metabolizatori, njih 57 (26,39 %) brzi metabolizatori, a devet je sudionika (4,17 %) okarakterizirano kao ultrabrzi metabolizatori. U usporedbi s podatcima o učestalosti genotipova i alelnih varijanti CYP2C9 i CYP2C19 u drugim europskim populacijama, dobiveni rezultati pokazali su veliku sličnost. Rezultati ovog istraživanja upućuju da bi određene terapije trebale uzeti u obzir utvrđene fenotipove CYP2C9 i CYP2C19 prilikom procjene individualnih rizika i dobrobiti primjene.

Ključne riječi

enzimi citokroma 450; farmakogenetika; polimorfizam alela

Hrčak ID:

258904

URI

https://hrcak.srce.hr/258904

Datum izdavanja:

15.6.2021.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 906 *