Filozofija u najstarijim vojvođanskim gimnazijama

Izvorni znanstveni rad

Sažetak

U radu je ispitivana zastupljenost filozofskih predmeta i tema u nastavi u Karlovačkoj i Novosadskoj gimnaziji u periodu između Prvog i Drugog svetskog rata. Nakon podrobne analize „Izveštaja” i drugih dostupnih primarnih i sekundarnih izvora o radu Gimnazija, autor je izveo sledeći zaključak: Dešavale su se promene naziva filozofskog predmeta (Filozofska propedeutika (Logika, Psihologija, Osnovi psihologije), Osnovi filozofije, Filozofija), obima nastave iz njega (nekada je iznosio četiri časa nedeljno, po dva časa u svakom od dva završna razreda Gimnazije, a nekada su filozofska predavanja održavana samo dva časa nedeljno u osmom razredu), sadržaja izlaganja (Logika i Psihologija zajedno, samo Logika, samo Psihologija), korišćenih knjiga u nastavi (Logika za srednja učilišta, Psihologija za srednja učilišta(Đ. Arnold), Logika(Đ. Arnold), Psihologija za srednje i stručne škole(B. Lorenc), Psihologija(B. Lorenc), Osnovi psihologije(B. Lorenc), Psihologija za srednje škole(B. Lorenc), Logika, Za učenike učiteljskih i drugih srednjih škola(B. D. Marković), Logika(B. Marković), Psihologija(B. Marković), Osnovi psihologije: za srednje i stručne škole(B. Petronijević), Logika za školsku i privatnu upotrebu(S. Ristić), Logika(Sv. Ristić), kao i profesora (Dušan Spernjak, Panajot Miodragović, Jovan Marčetić, Simeun Grozdanić, Vladimir Vujić, Milivoj Ivančević, Milan A. Jovanović, Petronije Slankamenac, Svetislav J. Marić, Stjepan Vuković, Kosta Nikolić, Marko Jakovljević, Svetislav Banica, Petar Zavrtanik, Milan Jakovljević, Petar A. Jakaša, Pavle M. Tvrtković, Krešimir T. Georgijević, Mladen M. Leskovac, Ivan B. Medić, Miroslav L. Jerkov), ali one su, u godinama koje su sledile do početka Drugog svetskog rata, retko koincidirale izmenama nastavnih planova i programa, kao i donetim zakonima, propisima i uredbama. Istraživanje je, štaviše, pokazalo da je nastava iz filozofije u Karlovačkoj i Novosadskoj gimnaziji imala osobenu evoluciju, kao i da je ta evolucija u značajnoj meri bila nezavisna od implementiranih promena.