Prozaično kao poetično: stilske karakteristike putopisa Matka Peića

Prethodno priopćenje

Sažetak

Matko Peić svoja je proputovanja Egiptom, Izraelom, Kinom, Indijom, Japanom, Filipinima, većim dijelom Europe i cijelom Hrvatskom izložio u nekoliko putopisnih knjiga – Skitnje (1965), Jesen u Poljskoj (1969), Crno zlato (1974), Ljubav na putu. Od Drave do Jadrana (1984) i Evropske skitnje (1985) – kojima je stekao status jednog od najvrsnijih hrvatskih stilista. Za Peićev je putopisni stil karakteristična rafinirana sinteza empirije, emocije i ekspresije, kojom uslojava naoko prozaičnu životnu zbilju. U poetičkom se pristupu potonjoj izdvajaju tri dominantna stilska obilježja: a) takozvani muški stil pisanja, kojeg prezentira uporaba augmentativa, evidentiranje brutalnih postupaka, krepkost i erotičnost stila, seksualizirane metafore, paralelizam instinktivnih nagona životinjskog svijeta i intenzivnih erotskih ljudskih užitaka te spoj agresivnosti, ironije, izravnosti izričaja i neprikosnovenog tona; b) poetika deskriptivnog, izražena kroz sažetu slikovitost i slikovitu lapidarnost izraza, sinestezijske evokacije, glazbenu i slikarsku potku tekstova te barokno-rokokoevske karakteristike pisanja; c) perceptivna izoštrenost, odnosno sposobnost da se naturalistički vjerno predoči određena životna zbilja otkrivena u karakterističnom detalju te da ju se istodobno sagleda u njezinom totalitetu, kao i da se u svemu zapaženom otkrije moguće dublje, potencijalno simboličko značenje predmeta, bića, životinja i pojava.