KONCEPT I PRAVNA PRIRODA PLODOUŽIVANJA U RIMSKOJ PRAVNOJ TRADICIJI

Autor(i)

DOI:

https://doi.org/10.25234/pv/28836

Ključne riječi:

plodouživanje, ususfructus, rimsko pravo, rimska pravna tradicija, građansko pravo, glosatori, postglosatori, emfiteuza, feudalno pravo, pars dominii

Sažetak

Koncept plodouživanja kao samostalnog prava, ius in re aliena, u Justinijanovim izvorima nije upitan, dok su s druge strane njegovo sistematiziranje, razvoj i pravna priroda u analizama klasičnog prava, bili predmetom ozbiljnih rasprava među romanistima, ponajviše u talijanskoj romanistici s početka 20. stoljeća. Pojedini romanisti plodouživanje su razumijevali kao pars dominii, odnosno dijelom prava vlasništva koje vlasnik zadržava za sebe na poseban način, uskraćujući mu time položaj posebnog prava. U radu se analizira pojam i definicija plodouživanja (ususfructus), te se raščlanjuju pravni izvori i razlozi koji su uzrokovali razlike u razumijevanju pravne prirode instituta u rimskoj pravnoj tradiciji, posebice analizirajući pristup glosatora i postglosatora te refleksije njihova učenja na suvremenu pravnu doktrinu s početka 20. stoljeća.

Reference

Ambrosino R, ‘Usus fructus e Communio (profilo storico dell’usufrutto)’ [1950] 16 SDHI, 183

Apostolova Maršavelski M, ‘Dominium utile u tekstovima Ivana Arhiđakona Goričkog (1334. god.)’ [2013] 63 Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu, 1187

Baldessarelli F, ‘La ricostruzione giuridica italiana del concetto romano di ususfructus’ [1991] 38 RIDA, 41

Berger A, Encyclopedic Dictionary of Roman Law (American Philosophical Society 1953)

Besta E (ur.), L’opera d’Irnerio (Contributo alla storia del diritto italiano), sv. 2: Glosse inedite d’Irnerio al Digestum Vetus (Loescher, 1896) (reprint: Forni, 1980)

Biondi B, ‘Ususfructus’ [1953] 4 IURA, 214

Blanch Nougués J. M., ‘El legado de usufructo a favor de las personas jurídicas en el derecho romano’

14 Iustel - Revista General de Derecho Romano, 1

Bloch M, Feudal Society (Chicago University Press, 1968)

Bonfante P, Corso di diritto romano, vol. 3 (Giuffrè, 1968)

Bottiglieri A, La nozione romana di enfiteusi (Edizioni Scientifiche Italiane, 1994)

Bretone M, La nozione romana di usufrutto. Dalla origini a Diocleziano (Jovene, 1962)

Buckland W W, ‘The conception of usufruct in classical law’ [1927] 43 Law Quarterly Review, 159

Bussi E, Le formazione dei dogmi di diritto privato nel diritto comune, sv. 1: Diritti reali e diritti di ob- bligazione (CEDAM, 1937)

Cariota-Ferrara L, L’Enfiteusi (UTET, 1950)

Conte E, ‘Cómo entender el lazo feudal: un capítulo en la historia del ius commune de la europa medieval’ [2014] Glossae - European Journal of Legal History, 86

De Ruggiero R, Usufrutto e diritti affini (c. d. servitù personali) (Lorenzo Alvano 1913)

Di Marco S, ‘Sulla definizione romana dell’usufrutto’ u: Studi in onore di C. Fadda, vol. 1 (Luigi Pierro 1906), 189

Gardini M, Il regime giuridico delle servitù (Campus, 2013)

Grossi P, ‘L’ Europa del diritto’ (Gius. Laterza & Figli, 2011)

Grossi P, Il dominio e le cose. Percezioni medievali e moderne dei diritti reali (Giuffrè, 1992)

Grosso G, ‘Forma e contenuto nella teoria romana dell’usufrutto’, u: Studi in onore Emilio Betti, vol. 2 (Giuffrè, 1962), 533

Grosso G, ‘Problemi costruttivi e sistematici dell’usufrutto nel diritto romano’ [1943] 9 SDHI, 157

Grosso G, Problemi generali del diritto attraverso il diritto Romano (Giappichelli, 1967)

Grosso G, Usufrutto e figure affini nel diritto romano (Giappichelli, 1958)

Hebib M, ‘Ius utendi ususfructus: Suvremeni izazovi kroz prizmu rimske kazuistike’ [2023] 9-10 Pravna misao, 7

Hebib M, Plodouživanje (ususfructus): primjena rimskog koncepta u dubrovačkom pravu (neobjavljena doktorska disertacija, Univerzitet u Sarajevu – Pravni fakultet 2022)

Kagan K, ‘The Nature of Ususfructus’ [1946] 9 The Cambridge Law Journal, 159

Kaser M, ‘Geteiltes Eigentum im alteren römischen Recht’, u: Festschrift Paul Koschaker zum 60. Geburtstag überreicht von seinen Fachgenossen, sv. 1 (Verlag Herm. Böhlaus Nachfolger, 1939), 445

Kaser M, ‘Giuseppe Grosso, Usufrutto e figure affini nel diritto romano, Seconda edizione ampliata. Torino, Giappichelli, 1958. XIX, 522 S.’ [1959] 76 ZSS – Romanistische Abteilung, 606

Kelley DR, ‘De origine feudorum: The Beginnings of an Historical Problem’ [1964] 39 Speculum, 207

La Rosa R, Usus fructus. Modelli di riferimento e sollecitazioni concrete nella construzione giuridica (Jo- vene, 2008)

Lučić Z i Hebib M, ‘Rimsko pravo – legitimacijski faktor europskog identiteta’ [2021] 64 Godišnjak Pravnog fakulteta u Sarajevu, 249

Marrone M, ‘Su rivendica e azione negatoria di usufrutto. Contributo all’analisi di. D. 39. 6. 42. pr. (Papin. 13 resp.)’ u: Studi per Giovanni Nicosia, sv. 5 (Giuffrè, 2007), 209

Masson P, ‘Essai sur la conception de l’usufruit en droit romain’ [1934] 13 Revue historique de droit français et étranger, 161

Nicholas B, An Introduction to Roman Law (Oxford University Press, 2008)

Pampaloni M, ‘Il concetto classico dell’usufrutto’ [1910] 22 BIDR, 109

Perozzi S, Istituzioni di diritto romano, sv. 1 (G. Barbèra, 1908)

Pugliese G, ‘On Roman Usufruct’ [1965/66] 40 Tulane Law Review, 523

Pugliese G, ‘Res corporales, res incorporales e il problema del diritto soggettivo’, u: Studi in onore di Vincenzo Arangio-Ruiz nel XLV del suo insegnamento, sv. 3 (Jovene, 1953), 223

Pugliese G, Usufrutto, uso e abitazione (Trattato dir. civ. diretto da F. Vassalli, 1956)

Rossi G, ‘Duplex est ususfructus’ Ricerche sulla natura dell’usufrutto nel diritto comune, sv. 1 (CEDAM, 1996)

Schiavone A (ur.), Diritto privato romano. Un profilo storico (Giulio Einaudi, 2010)

Schulz F, Classical Roman Law (Clarendon Press, 1951)

Tafaro S, ‘Pars rei e proprium quiddam’ [1972] 18 Labeo, 192

Van der Walt A, ‘Bartolus’s Definition of Dominium and Interpretations Thereof since the Fifteenth Century’, [1986] 49 Tydskrif vir Hedendaagse Romeins-Hollandse Reg – Journal for Contemporary Roman-Dutch Law, 305

Vaucher RF, Usufruit et pars dominii. Ėtude sur la notion Romaine de l’usufruit considèrè par rapport a la propriètè (Imprimerie la Concorde, 1940)

Villey M, ‘Du sens de l’expression jus in re en droit romain classique’ [1949] 2 RIDA, 417

Von Lübtow U, Schenkungen der Eltern an ihre minderjährigen Kinder und der Vorbehalt dinglicher Re- chte (Verlag Moritz Schauenburg, 1949)

Wesener G, ‘Usus fructus’ u: A. F. Pauly i G. Wissowa (ur.), Realencyclopädie der classischen Alter- tumswissenschaft, sv. 9. A. 1, J. B. (Metzlersche Buchhandlung, 1961)

Wesener G, ‘Zur Frage der Ersitzbarkeit des ususfructus’, u: Studi in onore di Giuseppe Grosso, sv. 1 (Giappichelli, 1968), 203

Wickham C, ‘From the Ancient World to Feudalism’ [1984] 103 Past & Present, 3

Wieling HJ, ‘Nuda proprietas’, u: Sodalitas – scritti in onore di Antonio Guarino, sv. 5 (Jovene, 1984), 2019

Windscheid B, Lehrbuch des Pandektenrechts (Julius Buddeus, 1875)

Zanzucchi PP, ‘Rivista della letteratura romanistica italiana 1907-1908’ [1909] 30 ZSS – Romanis- tische Abteilung, 509

Zimmermann R, ‘Roman Law, Contemporary Law, European Law – The Civilian Tradition Today’ (Ox- ford University Press, 2001)

IZVORI

‘Code civil 1804’ , pristupljeno: 15. 11. 2023.

‘Codice Civile Svizzero (del 10 dicembre 1907)’ , pristupljeno: 23. 11. 2023.

‘Das Bürgerliche Gesetzbuch (Fassung - Reichsgesetzblatt 1896, ausgegeben am 24. 8. 1896, in

Kraft seit 1. 1. 1900.)’ , pristupljeno: 23. 11. 2023.

‘Riedlberger’ , pristupljeno: 17. 12. 2023.

Austrijski građanski zakonik (D Aranđelović tr, Nova štamparija – Davidović 1906)

Codice civile del Regno d’Italia (Stamperia Reale, 1865)

Cohn, MC (ur.) ‘Die Epitome exactis regibus, mit Anhängen und einer Einleitung’ u: Studien zur Geschichte des römischen Rechts im Mittelalter (Weidmannsche Buchhandlung, 1884)

Corpus Iuris Civilis

de Saxoferrato B, In Primum Digesti Veteris Partem Commentaria (Apud Iuntas, 1615)

de Saxoferrato B, In Secundam Digesti Novi Partem Commentaria (Apud Iuntas, 1615)

de Saxoferrato B, In Secundum atque Tertiam Codicis Partem (Apud Iuntas, 1615)

de Ubaldus B, In primam Digesti Veteris partem commentaria (Apud Iuntas, 1586)

Fitting H (ur.), Juristische Schriften des frühen Mittelalters: aus Handschriften meist zum ersten Mal herausgegeben und erörtert (Buchhandlung des Weisenhauses, 1876)

Fitting H (ur.), Summa Codicis des Irnerius (J. Guttentag Verlagsbuchhandlung, 1884)

Mor CG (ur.), Fonti delle Exceptiones legum Romanarum: Libro di Ashburnham, Libro di Tubinga, Libro di Graz, vol. 3 (Vita e pensiero, 1935)

Zanetti G (ur.), Questiones de iuris subtilitatibus (La Nuova Italia, 1958)

##submission.downloads##

Objavljeno

2024-05-06

Broj časopisa

Rubrika

Članak