NEKE NAPOMENE O SPREČAVANJU I REŠAVANJU POZITIVNOG SUKOBA NADLEŽNOSTI IZMEĐU HRVATSKIH (EU) I SRBIJANSKIH SUDOVA U NASLEDNOPRAVNIM SLUČAJEVIMA SA ELEMENTOM INOSTRANOSTI – S HRVATSKE (EU) I SRBIJANSKE TAČKE GLEDIŠTA

Sažetak

Cilj ovog rada jeste ispitivanje mogućnosti sprečavanja i rešavanja pozitivnog sukoba nadležnosti između hrvatskih i srpskih sudova u naslednopravnim slučajevima sa elementom inostranosti, u kojima se imovina koja pripada zaostavštini ostavioca nalazi u obe države, u Hrvatskoj i Srbiji. Sva pitanja se razmatraju iz ugla hrvatskog (evropskog) i srpskog međnarodnog privatnog prava. Kada je reč o hrvatskom međunarodnom privatnom pravu, najpre se čini kratki osvrt na relevantna pravila o nadležnosti iz EU Uredbe o nasleđivanju na osnovu kojih su hrvatski sudovi nadležni za raspravljanje celokupne zaostavštine bez obzira gde se nalaze stvari koje pripadaju zaostavštini (tzv. princip jedinstvene zaostavštine), a zatim se detaljno analizira odredba čl. 12.(1) EU Uredbe o nasleđivanju koja omogućava hrvatskim sudovima da spreče pozitivni sukob nadležnosti sa srpskim sudovima (kao sudovima treće države) tako što će odlučiti da ne raspravljaju o stvarima iz zaostavštine koje se nalaze u Srbiji. Takođe, pažnja se posvećuje i čl. 60. Zakona o međunarodnom privatnom pravu Hrvatske koji sadrži pravilo o sprečavanju dvostruke litispendencije pred hrvatskim sudom i sudom države koja nije članica EU. Kada je, pak, reč o srpskom međunarodnom privatnom pravu, analiziraju se pravila o nadležnosti srpskih sudova u naslednim stvarima iz čl. 71.–73. Zakona o rešavanju sukoba zakona sa propisima drugih zemalja (ZRSZ), koja slede princip podeljene zaostavštine, kako bi se utvrdilo u kojim situacijama može doći do pozitivnog sukoba nadležnosti sa hrvatskim sudovima, kao i pravilo o sprečavanju dvostruke litispendencije iz čl. 80. ZRSZ-a. Na kraju, imajući u vidu da još uvek nema hrvatskih i srpskih sudskih odluka koje razmatraju probleme pozitivnog sukoba nadležnosti nastalog usled primene različitih pravila o nadležnosti iz EU Uredbe o nasleđivanju i ZRSZ-a, za potrebe ovog rada kreirana su dva hipotetička slučaja koja su analizirana kako sa stanovišta hrvatskog tako i sa stanovišta sprskog međunarodnog privatnog prava.