Izvorni znanstveni članak
Transformacija poljoprivrednih radova
Mladen Stojanov
Sažetak
Poljoprivredni rad najstarija je proizvodna delatnost.
On ima brojne osobenosti po kojima se
razlikuje od proizvodne delatnosti u sekundarnom
i tercijalnom sektoru. Te su razlike vidljive
na tehničkom i tehnološkom kao i na društvenom
planu.
Savremena podela rada dovela je do toga da je
način materijalne proizvodnje postao i način
proizvodnje društva. Ovu društvenost posreduje
tržište (i roba i novac).
U jednom drugom istorijskom razdoblju, kada je
poljoprivredni rad bio jedini ali dominantan način
materijalne proizvodnje, on je omogućavao
proizvodnju društva, ali nije bio i sama njegova
proizvodnja. U arhaičnim i agrarnim društvima,
društveni odnosi nisu određeni odnosima u materijalnoj
proizvodnji nego obrnuto: proizvodnja
se odvijala u odnosima despoti je, ropstva ili u
okviru plemenskih feudalnih i sličnih odnosa.
U tim uslovima društva je bilo ukoliko ga je
posredovala moć (despotije, robovlasnika, feudalaca
i crkve), dok ga danas posreduje tržište.
Ova dva načina posredovanja društva kvalitativno
su različita i za društvo kao celinu i za njegove
segmente (i za poljoprivredu) jer je ratio
moći i ratio tržišta različit. Različita je i integracija
poljoprivrede u društvo posredstvom moći
i posredstvom tržišta.
Najdublja transformacija poljoprivrednog rada
ostvarena je time što je poljoprivredni rad kao
segment društvenog rada integriran u društvo
posredstvom tržišta. U tom svetlu može da se
razume mašinizacija, hemizacija i hibridizacija i
sve druge promene rada (kao radne operacije).
Ključne riječi
Hrčak ID:
121933
URI
Datum izdavanja:
20.7.1989.
Posjeta: 950 *