Pregledni rad
https://doi.org/10.5513/JCEA01/23.4.3598
Redoksimorfne značajke kao pokazatelji režima vlaženja tla
Vedran RUBINIĆ
orcid.org/0000-0003-2187-6952
; University of Zagreb Faculty of Agriculture, Svetošimunska 25, 10000 Zagreb, Croatia
Ivan BUBALO
; Student at the University of Zagreb Faculty of Agriculture, Svetošimunska 25, 10000 Zagreb, Croatia
Goran DURN
; University of Zagreb Faculty of Mining, Geology and Petroleum Engineering, Pierottijeva 6, 10000 Zagreb, Croatia
Sažetak
Režim vlaženja tla, kao jedna od ključnih komponenti njegove ukupne plodnosti, odnosi se na količinu, zadržavanje
i kretanje vode u tlu. Umjesto skupim i/ili dugotrajnim mjerenjima, on se može procijeniti na terenu, i to putem opisa
morfoloških svojstava tla. Prekomjerno vlažena tla imaju specifičnu morfologiju, zbog koje se nazivaju hidromorfnima.
Takva njihova morfologija proizlazi iz redoksimorfnih značajki (RMZ), koje se stvaraju redukcijom, premještanjem i
oksidacijom oksida željeza i mangana. Hidromorfna tla su uglavnom glejna i pseudoglejna tla (ali i oglejena fluvijalna
tla), koja su prekomjerno vlažena podzemnim, oborinskim i/ili poplavnim vodama. U skladu s njihovom globalnom
rasprostranjenošću, morfologija tih tala se često opisuje i analizira korištenjem različitih pojmova i kriterija. To otežava
usporedbu i klasifikaciju hidromorfnih tala, kao i njihovu upotrebu ili popravak. Ovaj pregledni rad opisuje i uspoređuje
uobičajene RMZ, objašnjavajući mehanizme njihova nastanka. Zatim predlaže revidirane hrvatske pojmove za ove
značajke, skovane u skladu s onima koje koriste međunarodni sustavi WRB-FAO i/ili Soil Taxonomy. Nadalje, rad se
kritički osvrće na kriterije i pravila, koja se koriste za dijagnosticiranje RMZ prilikom klasifikacije hidromorfnih tala.
Konačno, ovaj rad pokazuje da metodološki ispravan opis RMZ može pružiti brz uvid u ključne parametre režima vlaženja
tla, kao što su mjesto i trajanje zasićenja tla vodom, podrijetlo viška vode u tlu, recentnost prekomjernog vlaženja tla, itd.
Međutim, ovisno o ciljevima istraživanja i/ili prisutnim uvjetima u tlu, terenski opis profila tla možda neće uvijek moći u
potpunosti zamijeniti kontinuirano terensko praćenje režima vlaženja tla i/ili laboratorijske i mikromorfološke analize tla.
Ključne riječi
morfologija tla; klasifikacija tla; hidromorfna tla; glejna tla; pseudoglejna tla
Hrčak ID:
288322
URI
Datum izdavanja:
21.12.2022.
Posjeta: 342 *