Skoči na glavni sadržaj

Izvorni znanstveni članak

Andrija Živković


Puni tekst: hrvatski pdf 8.615 Kb

str. 348-371

preuzimanja: 565

citiraj


Sažetak

6. De methodo eugenicae . Eugenica theoretica et practica
nonnisi unum prosequuntur finem. Tamquam disciplina principaliter practica duplicem adhibet methodum, qua ad finem suum tendit: positivam et negativam. Divisio, quam Bompiani proponit in eugenicam praeventiam et selectivam, admittit applicationem utriusque. Contra opinionem, quae tenet per methodum exclusive negativam in eugenica solum aliquid obtineri posse, ostenditur, quod etiam methodus positiva iure merito suum affirmat valorem. In selectionis domesticae (animalium) falsa et exagerata applicatione ad hominem, fons est et origo omnium aberrationum eugenistarum.
7. De mediis eugenicae . A) Eugenica sic dicta p o s i t i va
sequentia proponens media, attendit: a) ad aetatem contrahentium matrimonium, b) ad differentiam aetatis, c) consaguineitatem, tamquam impedimentum, d) ad diversitatem stirpis (race), e) ad physicas et psychicas qualitates futurorum coniugum, f) ad tempus conceptionis (intra determinatos menses). Intendit praeterea: g) in educationem eugenicam et sexualem, h) in quam copiosiorem numerum prolis, i) inculcat institutionem stationum consiliarium. In omnibus his mediis excepto unico illo sub f), distinguendum est elementum quoddam sanum et utile, quod licite adhiberi potest; ex alia parte autem cernitur irrationalis quaedam exageratio vel nimis exclusiva applicatio, quae sine dubio ad falsam et impossibilem viam
adducere debet.
B) Eugenica negativa, etiamsi non unica via sit, qua ad finem
perveniri potest, iuxta hodiernum statum scientiae biologicae maxime apparet simplex ac evidens. Tamen in ultimis suis consequentiis, posthabito omni respectu ad ethicam et ius naturale, ad criminosam praxim directe ducere videtur per quaedam ex mediis, quae proponit. Nominantur praecipue): a limitatio conceptionis et partus (birth-control), b) Legalisatio abortus, c) obligatorium testimonium medicale praenuptiale, d) segregatio, e) sterilizatio.
8. Limitatio conceptionis et partus (birth-control).
Theoriam, quam proposuit R. Malthus affirmando disproportionem inter augmentum populationis et victus, sic dictus neo-malthusianismus depravavit proponendo doctrinam de libera limitatione conceptionis et partus mediis illicitis. Unde ortum sumpsit movimentum cum eodem fine, sed mediis, dicebant, scientifice fundatis. Multi eugenicae propugnatores eo adhaeserunt, falso opinantes hoc modo aliqnid ad meliorationem stirpis contribucre. Ouae praxis hodie non solum inter nationes acatholicas, sed inter ipsos catholicos grassatur tamquam pestis infernalis. Moralis eius iiliceitas utpote fini primario matrimonii adversaria et ipsum actum coniugalem funditus evertens, aperte est in oculis. Indicationes eugenicae nunquam possunt vindicare actum, legem divinam naturalem offendentem.
9. Legalisatio abortus non est nisi ulterior progressus in
falsa apprehensione de libertate personali dirigendi et regulandi actum et processum multiplicationis generis humani. Quo ergo magis fit usus mediorum anticonceptionalium, quam praxim tuetur birth-control, eo major evadit numerus abortuum. Idem enim est fundamentum praxis utriusque: abortus etiam directe intentus non sit occisio hominis. Tentamina pro legalisatione abortus in Germania, Austria et Anglia incepta, a limine sunt rejicienda et condemnanda. Item indicationes sive medicae, sive eugenicae et sociales.

10. Testimonium medicale (certificat) praenuptiale
seu consultatio medici. Nil mirum si una vel ambo partes nupturieutes ante matrimonium consulant medicum sive seorsim, sive mutuo consensu, vel si sibi procurant testimonium medicale. Quod eugenistae guidam postulant hoc est, ut vel consultatio vel testimonium exaratum obligatorie praestetur. Quo facto, sequi demum potest licentia vel prohibitio ineundi matrimonium. Hoc medium nullatenus acceptari potest. Illud enim non solum restringit libertatem personalem ad actum, ad quem unusquisque de caetero aptus, ius naturale habet, sed multas, fere insuperabiles secumfert difficultates, characteris moralis et socialis.

Ključne riječi

Hrčak ID:

44120

URI

https://hrcak.srce.hr/44120

Datum izdavanja:

13.2.1933.

Podaci na drugim jezicima: hrvatski

Posjeta: 1.309 *