Makijavelijev državnorezonski republikanizam

Sažetak

U članku autor pokušava da uspostavi vezu između Makijavelijeve teorije državnog rezona (ragione di stato), koja je po opštem mišljenju razvijena u Vladaru, i njegove republikanske teorije, izložene u Raspravama o prvoj dekadi Tita Livija. Makijavelijeve razbacane analize različitih slučajeva dozvoljavaju zaključak da republikanske vođe ne inkliniraju ništa manje ka arcana imperii od kraljeva i tirana. Zapravo, Makijaveli se bavio uputstvima državnog rezona kao svojevrsnim naučnim uvidima u dinamiku univerzalne prirodne sile i njenih pravilnosti. Stoga je Makijavelijevo učenje o državnom rezonu primenljivo kako na monarhije, tako i na republike; štaviše, njen najvažniji uticaj on je očekivao u temeljno degenerisanim republikama (poput onih italijanskih) u kojima sposoban vođa primenjuje program regeneracije.