Izlaganje sa skupa

PADAVINE U REONU KOPAONIKA

Radmila Aleksić ; Hidrometeorološki zavod NR Srbije, Beograd

Sažetak

Planina Kopaonik s najvišim vrhom Suvo Rudište (2017m) nalazi se u zapadnoj Srbiji i pruža se u smjeru NNW-SSE.
Meteorološka osmatranja na ovoj planini počela su posle drugog svetskog rata, a meteorološka stanica nalazi se na visini od 1710 m ispod samog Suvog Rudišta. Poznato je da se godišnja količina padavina povećava s nadmorskom visinom, ali samo do određene visine, a zatim opet opada. Najveće količine padaju na visini, koja
odgovara nivou kondenzacije. Ova se visina menja u hladnom i toplom periodu godine. Osim toga, nivo kondenzacije zavisi o izloženosti planinskih padina vlažnim i suvim vetrovima. U umerenim širinama prevladavaju ciklonske padavine, ali i u ovom slučaju orografija deluje na povećanje padavina. Tim uticajima izložene su sve padavine u Jugoslaviji. Prodiranje vlažnih, hladnih vazdušnih masa s Atlantskog oceana prema Kopaoniku uglavnom je sa W i NW, a toplih vazdušnih masa sa S i SW. To je posledica ciklonske aktivnosti na Atlantskom oceanu i Sredozemnom moru. U zimskom su periodu česti prodori hladnih vazdušnih masa sa N i NE (iz severne Evrope i Rusije). Ove vazdušne mase sadrže malu količinu vodene pare, a navedenim prodorima izložen je uglavnom istočni deo Jugoslavije, uključujući i planinu Kopaonik. Kopaonik, najviša planina Srbije, izložena je svim tim prodorima vazdušnih masa te se može očekivati, da sve ove vazdušne mase utiču na pluviometriski režim u oblasti Kopaonika, da su količine zimskih padavina manje na NW padinama planine, nego na ostalim delovima. Letnje padavine raspodeljene su sasvim drugačije: najveće količine padaju na NW, N i NE delovima planine, dok su S i SE delovi siromašniji oborinom. Severni delovi oblasti imaju za vreme zime i leta kontinentalni tip padavinskog režima, a južni delovi maritimni tip tokom zime i jeseni.Takva raspodela padavina na južnim delovina Kopaonika uvetovana je prolazima ciklona s Jadranskog mora prema istoku. Ove ciklone prolaze južno od Kopaonika. Pluviometriski režim u oblasti Kopaonika zavisi uglavnom o ciklonskoj aktivnosti u umerenim širinama. Drugi činilac koji deluje na ovaj režim je orografija, posebno u severnim, severoistočnm, jugoistočnim i južnim padinama planine. Bogatstvo šuma, posebno severnih padina, pokazuje da ova oblast pripada vlažnijoj klimi. Oblast planine Kopaonika nalazi se na granici između vlažnije klime prema zapadu i suvlje u istočnom delu Jugoslavije.

Ključne riječi

Hrčak ID:

72793

URI

https://hrcak.srce.hr/72793

Datum izdavanja:

23.9.1959.

Posjeta: 1.313 *