Izvorni znanstveni članak

Kolektivna prava nacionalnih manjina i liberalno načelo

Radmila Vasić ; Pravni fakultet Univerziteta u Beogradu, Beograd, Srbija

Sažetak

Značajni društveni događaji kao teme moraju se razumevati i objašnjavati iz
hermeneutičkog koda epohe. Razmeđe dva milenijuma obeleženo je procesima
integracije i partikularizacije, koji su se kao konstitutivno načelo ili kao
načelo legitimnog osporavanja prepoznavali i u rušenju socijalističkih poredaka
i u ustanovljavanju nadnacionalnih asocijacija. Tako se i razmatranje
(empirijskog) položaja i (normativnog) statusa nacionalnih manjina mora pozicionirati
u univerzalni evropski kontekst, u kome dominantnu ulogu imaju
liberalna teorija i praksa. U društvima na putu preobražaja iz ideološke u
pravnu državu, odgovore na multietničke potrebe treba potražiti u obrascima
liberalne filozofije, uzimajući u obzir (a) zabludu zapadne teorije da će sa
promenom režima liberalne institucije spontano nići na socijalističkim razvalinama
i (b) mogućnost opovrgavanja tvrdnje da se priznavanjem kolektivnih
prava nacionalnih manjina narušava liberalno načelo univerzalne jednakosti
građana kao apstraktnih pripadnika države. Na drugoj strani, neophodno je
razumeti i uvažiti istorijsko nasleđe u rešavanju pitanja prava nacionalnih manjina
u zemljama Istočne i Centralne Evrope, s obzirom na to da je ovo pitanje
u njihovoj autoritarnoj prošlosti bilo apsorbovano ideološkim nadnacionalnim
programom. Sva izveštačenost “države naroda i narodnosti” pokazala se u
punom kapacitetu sa otpočinjanjem tranzicije, kada se kriza režima pojavila
udružena sa krizom državnog identiteta. Države koje su se podelile i odelile,
raspale su se baš po linijama etničkih nacionalnih celina. Postjugoslovenska
konsolidacija, upravo s obzirom na opisano iskustvo (uz sindrom “viška nasilja”),
nužno zahteva institucionalno garantovanje i praktično uvažavanje posebnih
etno-nacionalnih identiteta.

Ključne riječi

kolektivna prava; nacionalne manjine; liberalno načelo; individualna prava; univerzalna jednakost

Hrčak ID:

84667

URI

https://hrcak.srce.hr/84667

Datum izdavanja:

6.6.2012.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 2.028 *