Revija za sociologiju, Vol. 19 No. 1-2, 1988.
Izvorni znanstveni članak
Granice reformi u socijalizmu
Mladen Lazić
; Institut za društvena istraživanja Sveučilišta u Zagrebu
Sažetak
U tekstu se ispituju osnovni uslovi u kojima su moguće reforme u socijalističkim zemljama. Granice koje reforme ne mogu da pređu određene su prirodom vladaj ućih društvenih odnosa. Kolektivno-vlasničko plansko regulisanje totaliteta društvene reprodukcije predstavlja centralni element tih odnosa. Stoga i sve reforme u sistemu posreduje vladajuća klasa. Pošto je socijalizam u osnovi statičan sistem, podsticajli za promene stižu pre svega spolja, iz borbe za opstanak sa epohalno dominantnim kapitalističkim načinom proizvodnje. Imanentni antagonizmi, međuklasni i unutar klase kolektivnih vlasnika, predstavljaju unutrašnje uzroke reformama. Analiziraju se i osnovni oblici reformi. U ekonomiji to je decentralizacija, koja znači preraspodelu komandnih ovlašćenja između viših i nižih instanci vladajuće hijerarhije (dok je autonomija preduzeća u principu isključena). Unutar političkih odnosa stvarna kontrola nikada ne može biti prepuštena nižim instancama (a pogotovo »narodu«), jer bi to razorilo jedinstven hijerarhijski princip organizacije kolektivno-vlasmičke klase. U duhovnoj proizvodnji granicu »liberalizacije« čini održanje legitimiteta klasne dominacije.
Ključne riječi
Hrčak ID:
155662
URI
Datum izdavanja:
30.6.1988.
Posjeta: 868 *