Acta clinica Croatica, Vol. 59. No. 2., 2020.
Izvorni znanstveni članak
https://doi.org/10.20471/acc.2020.59.02.13
HPV tipizacija kao program probira za prevenciju i rano otkrivanje raka grlića maternice u različitim crnogorskim regijama
Azra Lukač
orcid.org/0000-0002-4329-1368
; Community Health Center, Rožaje, Montenegro
Nenad Šulović
; Department of Gynecology and Obstetrics, Faculty of Medicine, University of Prishtina, Kosovska Mitrovica, Serbia
Sonja Smiljić
; Department of Psychology, Faculty of Medicine, University of Prishtina, Kosovska Mitrovica, Serbia
Aleksandra N. Ilić
orcid.org/0000-0002-3776-8713
; Institute for Preventive Medicine, Faculty of Medicine, University of Prishtina, Kosovska Mitrovica, Serbia
Mirza Šačić
; Department of Obstetrics and Gynecology, State Hospital, Novi Pazar, Serbia
Sažetak
Cilj našega istraživanja bio je usporediti rezultate tipizacije humanog papilomavirusa (HPV) i zastupljenosti najvažnijih čimbenika rizika za oboljele od raka grlića maternice između gradova sjevernog, centralnog i južnog područja Crne Gore u populaciji žena u dobi od 30-35 godina, predviđene novim programom probira koji je Ministarstvo zdravlja Crne Gore uvelo 2018. godine. Studijom su obuhvaćene bolesnice iz Rožaja, Berana, Budve i Podgorice, ukupno njih 400 (po 100 iz svakog grada) kod kojih je provedena HPV tipizacija predviđena najnovijim programom probira za rano otkrivanje i prevenciju raka grlića maternice Ministarstva zdravlja Crne Gore u 2018. godini. Materijal je uzorkovan u ambulantama Domova zdravlja u Rožajama, Beranama, Podgorici i Budvi. Specijalnim četkicama se uzima bris s grlića maternice, a zatim uzorkuje u posebnoj epruveti s podlogom i šalje na analizu u Institut za javno zdravlje Crne Gore gdje se radi HPV tipizacija metodom RT-PCR
(real-time polymerase chain reaction). Rezultati su se dobivali elektronički i šifrirani. Svim ispitanicama su se uzeli i analizirali podaci iz anketnog upitnika koji je sastavljen kao dio ovoga programa, a ispitanice su dobrovoljno pristale na program probira. Gotovo jedna četvrtina ispitanica je imala pozitivan nalaz HPV. U skupini žena pozitivnih na HPV bilo je značajno više žena iz Podgorice (χ2-test=26,455, p<0,001), žena koje imaju vrlo dobre uvjete života (χ2-test=12,264, p<0,001), žena koje puše cigarete (χ2-test=5,074, p=0,024), žena koje su imale prvi seksualni odnos u dobi od 17-20 godina (χ2-test=5,874, p=0,015) i žena koje nemaju stalne partnere (χ2-test=6,061, p=0,014). Promatrajući sociodemografske karakteristike i seksualno ponašanje ispitanica prema HPV statusu kao varijable koje nisu pokazale značajnost izdvojile su se pušački staž (χ2-
test=0,638, p=0,424) i žaštićen seksualni odnos (χ2-test=2,628, p=0,105). Provođenjem programa probira i HPV tipizacije
dolazimo do zaključka da bi se problem mogao riješiti ili barem ublažiti podizanjem svijesti o uzrocima i učestalosti raka grlića maternice kao i informiranosti o izlječivosti, predvidljivosti i seksualnoj zaštiti, što bi doprinijelo pozitivnim promjenama.
Ključne riječi
HPV infekcija; Čimbenici rizika; Karcinom grlića maternice
Hrčak ID:
243686
URI
Datum izdavanja:
1.6.2020.
Posjeta: 1.622 *