Izvorni znanstveni članak
https://doi.org/https://doi.org/10.17234/RadoviZHP.55.14
Urednice u međuratnoj Jugoslaviji između borbe za pisanje i borbe za prava: Katarina Bogdanović i Paulina Lebl Albala (Sažetak)
Zorana Simić
orcid.org/0000-0002-4636-5801
Sažetak
Intelektualke koje su obavljale uredničke funkcije u periodu Kraljevine SHS/Jugoslavije gotovo isključivo su to činile u domeni takozvanih feminističkih kontrajavnosti – tj. ženskog i feminističkog tiskanog materijala. Mnoge od njih bile su i spisateljice, teoretičarke književnosti, kritičarke i/ili prevoditeljice, a pridonosile su istaknutim književnim časopisima tog vremena. Ipak, kao urednice preferirale su feministički angažman i suradnju, dok su se sekundarno ili neizravno bavile pitanjima svog zanimanja. Takva situacija trajala je tijekom cijelog međuratnog perioda i bila je povezana sa ženama urednicama koje su se inače međusobno razlikovale na mnogo načina. U raznim zapisima neke od njih svjedočile su o motivima, razlozima i implikacijama takve situacije i njihove profesionalne orijentacije. Ovaj se rad, temeljen na doktorskoj tezi u nastajanju, Urednice periodike u međuratnoj Jugoslaviji: Biografski, književno-istorijski i tipološki aspekti, bavi se dvjema među njima – Katarinom Bogdanović (1885–1969) i Paulinom Lebl (1891–1967). Obje su bile među prvim urednicama jednog od najvažnijih feminističkih časopisa u međuratnom periodu, Ženski pokret (1920–1938, Beograd), biltena istoimene ženske organizacije. Obje su bile među prvim diplomkinjama Univerziteta u Beogradu i obje su u nekoliko prilika svjedočile o odlučujućem utjecaju Jovana Skerlića na njihov intelektualni razvoj i karijeru, izražavajući dojam da je njegova prerana smrt, među ostalim, pridonijela “neuspjehu” iste karijere. Drugim riječima, u starosti su, neovisno jedna o drugoj, doživljavale sebe kao neostvarene spisateljice – autorice fikcije, ali i kao žene urednice koje nisu ostavile značajan trag u intelektualnom polju Kraljevine SHS/Jugoslavije. U ovom radu uzeli smo u obzir autobiografije i biografije Pauline Lebl Albala i Katarine Bogdanović, bogate tragovima tenzija između feminističkih i ženskih (književnih) identiteta žena urednica. Njihove profesionalne geneze rekonstruirane su s posebnim fokusom na njihovo samopercipiranje, svjedočanstva i sjećanja, tj. na memoarski i autobiografski diskurs. Pored toga, na mnogo manje razrađen način nego u samoj tezi, i – koliko znamo – prvi put, naglašena/locirana je povezanost između takozvanog Skerlićevog doba na početku 20. stoljeća (politika tadašnjeg Univerziteta u Beogradu) i početaka Ženskog pokreta u Kraljevini SHS/Jugoslaviji.
Ključne riječi
Hrčak ID:
316269
URI
Datum izdavanja:
20.12.2023.
Posjeta: 43 *