Pregledni rad

Psihološki i psihijatrijski čimbenici kronične boli

Danijel Buljan ; Department of psychiatry, University hospital Sestre milosrdnice, Zagreb, Croatia

Sažetak

Kronični bolni sindrom je veliki zdravstveni i socioekonomski problem koji se očituje čestim traženjem liječničke pomoći, visokom cijenom zdravstvene skrbi, bolovanjem, radnom nesposobnošću i invaliditetom te čestim odštetnim zahtjevima. Bol općenito, a poglavito kronična bol značajno smanjuje kvalitetu života bolesnika i njegove obitelji. Većina ljudi iskusi jedan ili više bolnih poremećaja tijekom svog života. Prevalencija kronične boli u pučanstvu je 15 do 22%. Puno češće se javlja u žena, u starijoj dobi i u osoba slabijeg socioekonomskog statusa. Kronična bol se uzročno-posljedično povezuje sa komorbidnim psihijatrijskim poremećajima kao što su strah od tjelesne bolesti, stalna zabrinutost, anksiozni poremećaji, depresija, reakcija na stres. Svaka bol, a pogotovo kronična bol ima više ili manje izražene i psihološke osobine. Kada je poznat pato-fiziološki uzročni čimbenik bol se konvencionalno klasificira kao «specifična», a kada nije poznat patofiziološki uzročni čimbenik kao «nespecifična», psihogena, idiopatska, konverzivna ili eufemistički atipična bol. Nespecifična bol često je simptom nekog psihijatrijskog poremećaja ili se svrstava u skupinu somatoformnih psihijatrijskih poremećaja prema suvremenim klasifikacijskim sustavima kao što su Dijagnostički i statistički priručnik (DSM-IV) Američkog psihijatrijskog društva i Međunarodna klasifikacija bolesti i srodnih zdravstvenih problema MKB- 10. Psihosomatska medicina bavi se proučavanjem povezanosti psiholoških stanja i psihičkih poremećaja, psihosocijalnog stresa, obiteljskih i radno-okupacionih čimbenika sa somatskim poremećajima.
Ponekad se bol javlja kao simptom hipohondrije, depresije ili psihotičnog poremećaja.
S druge strane bolna somatska bolest može prouzročiti anksioznost, depresivnost, socijalnu fobiju i izoliranost.
Liječenje nespecifičnog, psihogenog bolnog poremećaja nije moguće bez holističkog, integrativnog, interdisciplinarnog, timskog pristupa psihijatra, psihologa, fizijatra, neurologa, a ponekad i neurokirurga. Prevladava kognitivno-bihevioralna psihoterapija, tehnike ublažavanja anksioznosti i stresa (autogeni trening), fizikalna terapija, EMG biofidbek metode i psihofarmakoterapija.

Ključne riječi

bolni poremećaj; “nespecifična bol”; “specifična bol”; psihalgija; idiopatska; psihoterapija; psihofarmakoterapija

Hrčak ID:

42389

URI

https://hrcak.srce.hr/42389

Datum izdavanja:

20.10.2009.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 5.440 *