Izvorni znanstveni članak

KINETIČKA, RAVNOTEŽNA I STATISTIČKA ANALIZA ADSORPCIJSKOG ODSUMPORAVANJA DIZELSKIH GORIVA

Marko Mužic ; Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije u Zagrebu
Katica Sertić-Bionda ; Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije u Zagrebu
Tamara Adžamić ; Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije u Zagrebu

Sažetak

Odsumporavanje ugljikovodičnih goriva u posljednje vrijeme jedan je od najvažnijih procesa u rafinerijskoj preradi nafte. Sve stroži propisi o zaštiti okoliša zahtijevaju od proizvođača motornih goriva da poboljšaju postojeće procese i razmišljaju o alternativnim načinima uklanjanja sumpora iz motornih goriva. Obradom dizelskih goriva primjenjujući trenutačno dostupne tehnologije teško se postiže sadržaj manji od 10 mg kg-1 sumpora, jer sumporovi spojevi koji zaostanu u frakcijama s 500 mg kg-1 sumpora najčešće su u obliku tzv. refrakcijskih spojeva koje većinom čine alkil-dibenzotiofeni s jednom ili dvije alkilne skupine na 4. i/ili 6. mjestu te one značajno inhibiraju konvencionalne procese hidrodesulfurizacije. Adsorpcija je proces kojim se može provesti odsumporavanje dizelskog goriva a temelji se na principu selektivnog razdvajanja manje od 1 % m/m ulazne količine goriva pri čemu se ostatku mase goriva, odnosno 99 % m/m goriva koji ne sadrži sumpor, omogućuje nesmetan prolazak kroz sustav. Proces adsorpcijskog odsumporavanja proveden je u laboratorijskoj aparaturi za šaržnu adsorpciju uz korištenje aktivnog ugljena i aktivnog aluminijevog oksida kao adsorbensa. Provedena je kinetička i ravnotežna karakterizacija procesa adsorpcije. Rezultati provedenih uvodnih eksperimentalnih ispitivanja pokazali su da aktivni ugljen ima znatno bolje karakteristike s obzirom na smanjenje sadržaja sumpora kao i adsorpcijski kapacitet. Statističkom obradom podataka dobivenih provedbom 23 faktorskog plana pokusa utvrđen je kvantitativan utjecaj vremena, početnog sadržaja sumpora i mase aktivnog ugljena te njihovih međudjelovanja na mjerene veličine, odnosno sadržaj sumpora u dizelskom gorivu i adsorpcijski kapacitet.

Ključne riječi

dizelsko gorivo; rafinacija adsorpcijom; uklanjanje sumpornih tvari, desulfurizacija; aktivni ugljen; aktivni aluminij oksid; kemijska ravnoteža u heterogenom sustavu; matematički statistički model procesa

Hrčak ID:

43459

URI

https://hrcak.srce.hr/43459

Datum izdavanja:

30.9.2009.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 2.879 *