Bogoslovska smotra, Vol. 11 No. 1, 1923.
Izvorni znanstveni članak
Nullum crimen, nulla poena, sine lege poenali
Angelo Ruspini
Sažetak
I. Status quaestionis. Investigamus: num jure canonico, tam vetere, quam novo, receptum sit principium, nullum crimen (delictum), nulla poena, sine praevio praescripto poenali. Poenale praescriptum, jure canonico, designat non tantum poenalem legem, sed etiam poenale praeceptum sive commune sive peculiare. II. Ius vetus. Percurrendo fontes variarum periodorum, a prima usque ad ultimam, ostenditur: nunquam fuisse jure vetere exclusam punitionem violationis praescripti sanctione canonica carentis. — Eadem est de jure vetere communis doctorum sententia. III. Ius Codicis. Violatio praescripti, cui nulla est addita canonica sanctio, juxta Codicem tune tantum puniri potest, si scandalum forte datum aut specialis violationis gravitas id ferat. — Praescripto, ad normam Codicis, nulla censetur addita canonica sanctio, si idem nec in principio, nec postea, nec antea vi can. 2229, § 4, provisum sit canonica sanctione. — Specialis gravitas violationis pendet ab objecto praescripti, ab adjunctis imputabilitatem augentibus, et a damno illato. Violatio est scandalosa, si alios ad malum inducit. Scandalum pussilorum et pharisaicum non attenditur. — Superior legitimus ad puniendas violationes praescripti, cui nulla est addita sanctio canonica, non est tantum Ordinarius, sed etiam judex. — Puniri potest non tantum violatio legis, cui nulla est addita sanctio, sed etiam violatio praecepti, sive communis sive peculiaris, cui nulla est addita sanctio. — Poenae subjacet et publica et occulta violatio praescripti, cui nulla est addita sanctio; at semper requiritur, ut violatio sit externa, graviter imputabilis, certa, et nondum praescripta. — Quoad praescriptionem violationis praescripti, cui nulla est addita sanctio, applicandae sunt, congrua congruis referendo, normae can. 1703. — Ob violationem praescripti, cui nulla est addita sanctio, infligi potest aliqua justa poena. Si adhibeatur processus criminalis, possunt infligi omnes in judicio criminali usitatae poenae, illis exceptis, quae tantum ob certa in jure taxative expressa delieta locum habent. Si procedatur extrajudicialiter, possunt infligi solummodo remedia poenalia, poenitentiae, excommunicatio, suspensio et interdictum. — Iudicialiter proceditur ob publicam violationem legis vel communis praecepti, cui nulla est addita sanctio; exceptionem facit suspensio ex informata conscientia. Extrajudicialiter proceditur ob occultam violationem legis vel praecepti communis, cui nulla est addita sanctio, atque ob violationem sive publicam sive occultam praecepti peculiaris, cui nulla nulla est addita sanctio. In judicio (criminali) poena infligitur per sententiam judicialem. Extra judicium, reo confesso vel legitime convicto, poena infligitur per inodum praecepti. Scripto vel coram duobus testibus, indicatis poenae causis: suspensio ex informata conscientia specialibus regitur normis. IV. Conceptus delicti in Codice. Quoad rem »delictum« nunc definiri potest: externa et moraliter imputabilis violatio praescripti, cui addita sit canonica sanctio. Econtra, externa et moraliter imputabilis scandalosa aut specialiter gravis violatio praescripti, cui nulla est addita canonica sanctio, non est delictum, sed vocari potest »transgressio«. — Jure vetere »delictum« denotabat omnem praescripti violationem, quae puniri poterat, et non solum violationem praescripti, cu addita erat canonica sanctio; proinde nullo modo erat jure vetere receptum principium »nullum delictum (crimen) sine lege vel praecepto poenali«, nec erat simpliciter receptum principium »nulla poena (fer. sent.) sine lege vel praecepto poenali«. — Jure novo receptum est simpliciter principium »nullum delictum (crimen) sine lege vel praecepto poenali«, dum principium »nulla poena (fer. sent.) sine lege vel praecepto poenali« receptum sit tantum ut regula, quae certas patitur exceptiones.
Ključne riječi
Hrčak ID:
43800
URI
Datum izdavanja:
4.6.1923.
Posjeta: 1.572 *