Original scientific paper
Repertoar autoriteta i izvora u Komentarima uz prvu knjigu Aristotelova "Retoričkog umijeća" dubrovačkog filozofa Nikole Vitova Gučetića (1549-1610)
Gorana Stepanić
orcid.org/0000-0001-9642-1181
; Sveučilište Jurja Dobrile u Puli
Abstract
Dubrovački vlastelin, filozof i državnik Nikola Vitov Gučetić (1549-1610) autor je latinskog Komentara uz prvu knjigu Aristotelova »Govorničkog umijeća« (In primum librum Artis rhetoricorum commentaria, nakon 1607?). Premda je tekst komentara objavljen (Potthoff, 2006), izostao je temeljni opis jedinog rukopisa na temelju kojeg je izdanje priređeno (Bibliotheca Vaticana, Urb. Lat. 1219). Ovaj članak pokušava ispraviti taj nedostatak te dati opis rukopisa, uključujući i spekulaciju o tome je li posrijedi autograf i koja mu je moguća datacija. Jezgru članka čine rezultati istraživanja izvora i autoriteta (antičkih klasičnih autora, antičkih komentatora Aristotela i Platona, crkvenih otaca, srednjovjekovnih teologa i filozofa te humanista i, nadasve, kasnosrednjovjekovnih i renesansnih autora pravne literature) kojima se Gučetić služio u svojem komentaru. Prvi put se, u prilogu, objavljuje iscrpna lista od 165 identificiranih autora čija je djela Gučetić konzultirao te se razmatraju mogućnosti i pružaju smjernice za daljnje istraživanje fenomena citatnosti u tekstu dubrovačkog komentatora. Detaljnije se pak izlaže novootkriveni neposredan utjecaj dvojice talijanskih humanista, prevoditelja i komentatora Aristotelove Retorike, Mlečanina Danielea Barbara (1514–1570) te milanskog retora Marcantonija Maioraggia (1514-1555), čiji je komentirani prijevod Aristotelove Retorike (Venecija, 1547, 21571, 31572), kako se u članku dokazuje, Gučetiću poslužio kao neposredan izvor teksta i kao strukturni uzor za njegove Komentare.
Keywords
Nikola Vitov Gučetić; Aristotelova Retorika; kasnorenesansni latinski komentari Aristotela; citiranje autoriteta; dubrovačka renesansna filozofija; Marcantonio Maioraggio; Daniele Barbaro
Hrčak ID:
102528
URI
Publication date:
22.4.2013.
Visits: 2.525 *