Original scientific paper
VISKOZNOST I REOLOŠKA SVOJSTVA MINERALNIH MAZIVIH ULJA S DISPERZANTNIM POLIMETAKRILATNIM ADITIVIMA
Ante Jukić
; Fakultet kemijskog inženjerstva i tehnologije, Sveučilište u Zagrebu
Abstract
Istraženo je viskozimetrijsko i reološko ponašanje otopina polimernog aditiva mazivih ulja s disperznim svojstvima. Aditivi su pripravljeni radikalskom kopolimerizacijom stirena, dodecil-metakrilata, oktadecil-metakrilata i dimetil-aminoetil-metakrilata (DMAEMA, udjela 2 i 4 mol. %) u mineralnom baznom ulju. Sve otopine kopolimera u baznom ulju pokazale su visoke vrijednosti kinematičke viskoznosti i indeksa viskoznosti (> 150). Ugradnjom DMAEMA u makromolekulu znatno se mijenjaju molekulska međudjelovanja između polimernog aditiva i ulja, što rezultira bitno većim hidrodinamičkim klupkom polimernih molekula u usporedbi s konvencionalnim aditivima metakrilatne osnove. Porastom volumena klupka povećava se viskoznost, a smanjuje smična stabilnost otopina, dok su stiništa usporediva. Razrijeđenim otopinama homopolimernih sastavnica istraživanih aditiva, poli(alkil-metakrilatima) (metil-, PMMA; dodecil-, PDDMA; oktadecil, PODMA) i polistirenu (PS), kao i drugim najčešće upotrebljavanim aditivima, kopolimerima etilena i propilena (EPC) te stirena i hidrogeniranog butadiena (SHB), određene su relativne, specifične i reducirane viskoznosti, pri čemu je dobiven sljedeći poredak: EPC ≥ SHB > PDMAEMA ≥ PS >> PDDMA > PMMA ≥ PODMA. Koncentracijska ovisnost viskoznosti opisana je Hugginsovom jednadžbom te su određeni granični viskozni brojevi i Hugginsove konstante. Dobivene ovisnosti između sastava polimera i reoloških svojstava njihovih otopina u ulju, kao i poznavanje molekulskih međudjelovanja između polimera i otapala (baznog ulja), omogućavaju formuliranje mazivih ulja poboljšanih primjenskih svojstava.
Keywords
Mineralna maziva ulja; Viskoznost; Reološka svojstva; Disperzantni polimetakrilatni aditivi
Hrčak ID:
61888
URI
Publication date:
30.9.2010.
Visits: 5.453 *