Sociology and Space, No. 75-76, 1982.
Original scientific paper
Komparativni pristup proučavanju seljaštva u socijalističkoj revoluciji
Ivan Cifrić
Abstract
U članku autor daje vlastito viđenje mogućeg teorijsko-
hipotetičkog pristupa proučavanju problema u odnosima socijalističke revolucije i seljaštva. Rad je koncipiran uglavnom u obliku teza bez detaljnjih razrada pojedinosti. Smisao članka jest upozoriti
na potrebu komparativnog proučavanja mjesta i
uloge seljaštva u socijalističkoj revoluciji. Pretpostavka
od koje autor polazi jest da je ova tematika
nedovoljno analizirana u suvremenim istraživanjima
i da je uglavnom svedena na parcijalne uvide problema.
Zato smatra da je komparativnom proučavanju
potrebno pristupiti sa dva aspekta. S jedne strane,
valjalo bi analizirati odnos seljaštva i socijalističke
revolucije, a s druge, izvršiti samu usporedbu
dosad provedenih socijalističkih revolucija (kineske,
ruske, jugoslavenske). Dakako, pri tome autor upozorava
i na one revolucije koje su se zbivale u nešto
drukčijem, a ne »klasičnom« historijskom kontekstu
(Alžir, Kuba i si.).
Za svaki od spomenutih aspekata autor iznosi nekoliko
temeljnih teza. Za problem odnosa seljaštva
i socijalističke revolucije ističe: 1. odstupanje od klasičnog
Marxova »modela«; 2. historijske uvjete položaja
seljaštva i drugih klasa; 3. ulogu rata; 4. seljaštvo
za socijalizam (i soc. revoluciju) predstavlja
hipoteku kapitalizma; 5. socijalnu, idejnu i političku
razinu odnosa seljaštva i proletarijata; 6. kontinuitet
industrijskog razvitka od nerazvijenog kapitalizma
do industrije kao osnove razvitka u socijalizmu;
7. socijalizam kao historijsku granicu seljaštva time
što mu pruža »egzistencijalnu alternativu« procesom
integracije i prijelaza u druge slojeve društva.
U komparaciji socijalističkih revolucija potrebno je
analizirati elemente sličnosti i razlika, tj. historijske
autohtonosti revolucije. Kad je riječ o sličnostima,
tada autor ima na umu: 1. činjenicu da je u (oktobarskoj,
kineskoj i jugoslavenskoj) socijalističkoj
revoluciji historijsku osnovu predstavljao nerazvijeni
kapitalizam; 2. da se u njima vodila klasna borba;
3. da je rat značajan element u samoj revoluciji;
4. zrelost avangarde (KP) koja vodi revoluciju; 5. fizičku
osnovu čini seljaštvo sa svim specifičnostima
(historijskim); 6. razvitak organa nove proleterske
vlasti; 7. odnos prema seljaštvu. Autor navodi neke teze vezane uz specifičnosti pojedinih revolucija, pa
ističe na primjer: 1. razlike u širini socijalne baze
revolucije: 2. selo i grad kao poprišta klasne borbe;
3. postojanje elemenata dvovlašća u toku revolucije;
4. odnos prema ratu (mir, ustanak, i si).
U svom pristupu autor je nastojao integralno pristupiti
elaboriranju mogućih teorijsko-hipotetičkih osnova
komparativnog izučavanja problema odnosa socijalističke(ih) revolucija i seljaštva.
Keywords
Hrčak ID:
119608
URI
Publication date:
15.6.1982.
Visits: 1.151 *