Original scientific paper
Istraživanje toksičnosti triju antikolinesteraznih insekticida prilikom njihova terenskog testiranja i upoređenje metoda korištenih za određivanje aktivnosti kolinesteraza
M. Vandekar
; Institute for Medical Research, Yugoslav Academy of Sciences and Arts, Zagreb
B. Svetličić
; »A. Štampar« School of Public Health, Zagreb
Abstract
U okviru programa Svjetske zdravstvene organizacije izvršena su u toku 1964. godine pri Jedinici za testiranje insekticida u Lagosu, Nigerija, terenska toksikološka istraživanja dvaju organofosfornih i jednog karbamatnog insekticida: 0,0-dimetil 0-(4-bromo-2,5-diklorofenil) fosf orotioat (OMS-658); 0,0-dimetil 0-(4-nitro-m-tolil) fosforotioat (OMS-43); 2-izopropoksifenil N-metil karbarnat (OMS-33). U toku prskanja insekticida promatran je njihov učinak na radnike-prskače kao i na stanovnike tretiranih nastambi. Nijedan od upotrijebljenih spojeva nije izazvao klinički zamjetljivih toksičnih pojava, a samo je jedan insekticid doveo do neznatnog pada aktivnosti kolinesteraze plazme eksponiranih ljudi. Aktivnost kolinesteraze prskača i eksponiranih domorodaca određivana je elektrometrijski, a na domorocima izvršeno je i komparativne testiranje još triju metoda: Acholest-metode, tintometrijske i radiometrijske metode. Kritički su iznesene prednosti i nedostaci pojedine metode i dana je ocjena njihove vrijednosti kad se koriste u terenskim uvjetima. Ni jedna od postojećih metoda ne može se, zbog karakteristika enzima inhibiranog karbamatima, pouzdano primijeniti za ocjenu ekspozicije toj grupi insekticida. Autori smatraju da se manje otrovni karbamatni insekticidi, kao što se pokazao OMS-33, mogu ipak upotrijebiti za opsežnija terenska istraživanja pri sličnim uvjetima ekspozicije. Na osnovu terenskih iskustava i rezultata eksperimentalnih istraživanja može se s pravom očekivati da će karbamatni insekticidi - za razliku od organofosfornih spojeva - izazvati kliničke znakove prekomjerne apsorpcije mnogo prije nego što je u organizam doprla po život opasna količina otrova. Pri ekspoziciji karbamatima, spomenuti »rani simptomi upozorenja« mogu u određenoj mjeri kompenzirati nedostatak »ranog testa prekomjerne apsorpcije«, kakvi postoje za ocjenu ekspozicije organofosfornim insekticidima.
Keywords
Hrčak ID:
178636
URI
Publication date:
17.6.1966.
Visits: 1.158 *