Original scientific paper
https://doi.org/10.1515/aiht-2017-68-2998
Genski polimorfizam CYP2C9, CYP2C19 i CYP3A5 u populaciji Kosova
Valon Krasniqi
; University of Prishtina “Hasan Prishtina”, Faculty of Medicine, Institute of Pharmacology with Toxicology and Clinical Pharmacology, University Clinical Centre of Kosovo, Rrethi i Spitaleve, p.n., Prishtina, Kosovo
Aleksandar Dimovski
; Institute of Pharmaceutical Chemistry, Faculty of Pharmacy, Skopje, Macedonia
Hasime Qorraj Bytyqi
; University of Prishtina “Hasan Prishtina”, Faculty of Medicine, Institute of Pharmacology with Toxicology and Clinical Pharmacology, University Clinical Centre of Kosovo, Rrethi i Spitaleve, p.n., Prishtina, Kosovo
Aleksandar Eftimov
; Laboratory of Molecular Pathology, Institute of Pathology, Faculty of Medicine, University “Ss. Cyril and Methodius” Skopje, Macedonia
Livija Šimičević
; University Hospital Centre Zagreb, Department of Laboratory Diagnostics, Zagreb, Croatia
Nada Božina
orcid.org/0000-0001-6016-1699
; Zagreb University School of Medicine, Department of Pharmacology, Zagreb, Croatia
Abstract
Vrlo visok stupanj polimorfnosti, zbog interindividualne genske varijabilnosti, enzima citokroma P450 (CYP) značajno pridonosi raznolikosti u odnosima između primijenjene doze lijeka, koncentracije lijeka u serumu, kao i terapijskoga odgovora, ali i interakcije lijekova. Podaci o poznatim polimorfizmima CYP vrlo su važni u kliničkoj primjeni saznanja farmakogenetike tj. u samoj farmakoterapiji. Učestalost pojedinih polimorfizama može značajno varirati između različitih populacija te je bitno provesti istraživanja učestalosti u pojedinim populacijama. Do sada nema objavljenih podataka o učestalosti polimorfizama gena CYP u populaciji Kosova te je cilj ovog istraživanje bio utvrditi učestalost najvažnijih varijanti alela CYP2C9, CYP2C19 i CYP3A5 u toj populaciji. Istraživanje je obuhvatilo 234 stanovnika Kosova koji nisu u rodbinskoj vezi. U ispitanika je otkrivena učestalost alela CYP2C9*2 17,52 %, a alela CYP2C9*3 10,89 %, te je otkriveno šesnaest ispitanika (6,81 %) sporih metabolizatora CYP2C9. Što se tiče CYP2C19 enzima, učestalost alela CYP2C19*2 je 13,03 %, a za alel CYP2C19*17 učestalost je 19,01 %. Uz to, dokumentirano je 2,13 % sporih metabolizatora CYP2C19 te 4,27 % homozigotnih nositelja alela *17 (fenotip vrlo brzih metabolizatora). S obzirom na CYP3A5 enzim, zabilježena je učestalost alela *3 od 98,29 % (fenotip neekspresora), a 1,70 % ispitanika kategorizirano je kao ekspresori. Rezultati istraživanja pokazali su da je varijabilnost alela, genotipova i fenotipova u populaciji Kosova u velikoj mjeri u skladu s drugim europskim populacijama, konkretnije s populacijama jugoistočne Europe.
Keywords
citokromi P450; metabolizam lijeka; farmakogenetika
Hrčak ID:
186550
URI
Publication date:
20.9.2017.
Visits: 2.407 *