Pregledni rad
https://doi.org/10.2478/10004-1254-60-2009-1921
Frontotemporalne demencije - prikaz novih dostignuća iz područja molekularne genetike i neuropatologije
Rajka M. Liščić
; Institute for Medical Research and Occupational Health, Zagreb, Croatia
Sažetak
Frontotemporalne demencije (FTD) druga su po učestalosti grupa presenilnih demencija, koja se kliničkim simptomima i patologijom razlikuje od Alzheimerove demencije (AD). FTD se razlikuje od AD budući da je gubitak memorije rijetko prvi simptom bolesti. Umjesto toga, FTD karakteriziraju smetnje u ponašanju i govoru, a mogu se javiti i simptomi bolesti motornog neurona (BMN). Frontotemporalna lobarna degeneracija (FTLD) s ubikvitin-pozitivnim, tau-negativnim inkluzijama (FTLD-U) najučestalija je patološka slika s BMN-om ili bez njega. Glavni patološki protein FTLD-U s BMN-om ili bez njega je protein 43 vezan s DNA (TDP-43), kodiran od gena TARDBP, čija prisutnost je već dovoljna za nastanak neurodegenerativnih promjena. Glede genetike, FTLD je kompleksna bolest. Dio bolesnika s patološkom slikom FTLD-U pokazuje različite patološke mutacije progranulin (GRN) gena. Ostali FTLD-U entiteti s TDP-43-proteinopatijama uključuju: FTLD-U proteinom vezanim s valozinom i FTLD s BMN-om vezanim uz kromosom 9p. Nasuprot tomu, demencija vezana na kromosom 3, FTLD-U s CHMP2B-mutacijom, sadržava TDP-43-negativne inkluzije. Stoga, TDP-43-protein defi nira novu grupu neurodegenerativnih bolesti koje nazivamo TDP-43-proteinopatije. Ova novija otkrića pridonijet će točnijoj dijagnozi i ubrzati razvoj dijagnostike i terapije.
Ključne riječi
bolest motornog neurona; frontotemporalna lobarna degeneracija; granulin (GRN) mutacije; TARDBP; TDP-43 protein
Hrčak ID:
34880
URI
Datum izdavanja:
27.3.2009.
Posjeta: 3.241 *