Pregledni rad

Istine i kontroverze o selenu

SLAVICA DODIG
IVANA ČEPELAK

Sažetak

Selen je mikroelement neophodan organizmu u malim količinama, a toksičan u većim količinama. Količina selena u hrani ovisi o količini selena u tlu. Ljudi i životinje trebaju ga za normalno funkcioniranje brojnih procesa. Selen je sastavni dio više od tridesetak poznatih selenoproteina, od kojih su za petnaestak dobro poznata biološka svojstva, primjerice četiri glutation peroksidaze, tri jodtironin dejodinaze, tri tioredoksin reduktaze, selenoprotein P, selenoprotein W i selenofosfat sintetaza. Selen je nužan za normalno funkcioniranje obrambenog sustava i za funkcioniranje tireoidne žlijezde, što znači da je selen esencijalan za normalan razvoj, rast, metabolizam i obranu organizma. Brojna su klinička ispitivanja potvrdila da selen potpomaže u zdravlju i bolesti (muška neplodnost, virusne infekcije, uključujući HIV, karcinom, kardiovaskularne bolesti, autoimune bolesti). Brojne su studije pokazale da suplementacija selena može imati i preventivnu i terapijsku ulogu kod različitih bolesti, ali za konačnu potvrdu kao i točan mehanizam njegova djelovanja nužna su daljnja istraživanja. Istraživanja u Hrvatskoj ukazuju na smanjenu količinu selena u tlu i moguć nedostatan unos selena u ljudski ogranizam.

Ključne riječi

selen; metabolizam; funkcija; suplementacija; toksičnost

Hrčak ID:

16902

URI

https://hrcak.srce.hr/16902

Datum izdavanja:

1.12.2004.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 2.993 *