Pregledni rad
Novi aspekti u klasifikaciji kancerogena
Heidi Foth
Gisela H. Degen
Hermann M. Bolt
Sažetak
U postojećem sistemu klasifikacije kancerogenih tvari utvrđena je razlika između genotoksičnih i negenotoksičnih kemikalija. Za negenotoksične kemikallije mogu se izvesti pretpostavljeni stupnjevi izlaganja kod kojih ne postoji značajan rizik od pojave raka kod ljudi. Za genotoksične kancerogene mogući su na primjer inducirani kromosomski efekti bez početka procesa mutageneze, dok genotoksični toksini koji se ne vežu za DNA-molekulu, a djeluju na topoizomere ili diobeno vreteno ili su aneugeni, izazivaju kancerogene efekte jedino u visokim, toksičnim dozama. Za specifične mehanizme klastrogenog djelovanja i procesa kancerogeneze koji se baziraju na reaktivnom kisiku postoji prag početka procesa. Kako su vrste kemikalija reaktivne na kisik (ROS) u načelu genotoksične, pojavljuju se pitanja da li kemikalije koje povećavaju produkciju ROS-vrsta treba pridodati endogenim kancerogenima pozadinskog stupnja koji uzrokuju nelinearni odnos doze i učinka. Uzimajući u obzir rasprave o prisutnosti endogenih kancerogena, sada postaje jasno da se kancerogeni rizik od niskih doza mora uzeti u obzir sukladno načinu njihova djelovanja.
Ključne riječi
endogeni kancerogeni; genotoksičnost; granične vrijednosti; kancerogeneza; kromosomski genotoksini; odnos doze i učinka; reaktivni kisik
Hrčak ID:
146
URI
Datum izdavanja:
23.5.2005.
Posjeta: 3.508 *