Pregledni rad
https://doi.org/10.3935/rsp.v7i2.253
Treći put: novi politički i ideološki okviri socijalne politike
Josip Kregar
; Pravni fakultet Sveučilišta u Zagrebu
Sažetak
Ideja trećeg puta smatra se značajnom promjenom gledanja na društvo i politiku. Za formiranje ideje podjednako je zaslužna politička praksa i nastanak novih teorijskih koncepcija od kojih se posebno analizira koncepcija A. Giddensa i njegov utjecaj na politiku trećeg puta. Najznačajniji smisao te teorijske koncepcije njeno je formuliranje osnovnih promjena modernog društva, a njena najznačajnija posljedica je redefiniranje i transformacija socijalne države. U tome nestaju ideološke i koncepcijske razlike između liberalizma i socijaldemokracije. Upozorava se na pokušaje internacionalizacije politike trećeg puta približavanjem zemalja u kojima se na vlasti nalaze socijalni reformatori. Posebno se analizira formulacija trećeg puta u radovima T. Blaira i njegov zajednički manifest s G. Schröderom. U članku se razmatraju i teorijske koncepcije A. Giddenssa, osobito njegovo shvaćanje teorije društvene strukturacije i pronalaze veze između njegovih ranijih radova i sadašnje formulacije problema nove socijalne stratifikacije, globalizacije, novog društva rizika i novih oblika individualizacije. U drugom dijelu rada razmatraju se osnovni pojmovi i teze teorije trećeg puta. Analizira se pojam i socijalne posljedice procesa globalizacije. Globalizacija nije svodiva na njene ekonomske i političke aspekte, budući da su njene posljedice evidentno društvene. Razmatra se i novo određenje demokracije i nova uloga civilnog društva u dinamiziranju demokracije. Upozorava se na značenje socijalnog partnerstva u djelovanju moderne države te na proces individualizacije. Autor smatra da se u određenju pojma trećeg puta radi o rekonceptualizaciji političkih prioriteta. Upozorava da se politički prioriteti mijenjaju te da treći put prepoznaje sasvim praktične i pozitivne posljedice neoliberalnih reformi i ne želi se odreći tih uspjeha, ali uz to pokazuje senzibilnost prema socijalnim posljedicama. Smatra da i liberalizam i socijaldemokracija iz krize smisla i ciljeva svoje političke filozofije izlaze redefinirajući svoje pokrete i politička polazišta prema novim fenomenima suvremenog svijeta. U prepoznavanju novih znakova vremena, novih i budućih problema, novih i osvježenih političkih programa više je sličnosti nego razlika. I liberali i socijaldemokrati na sličan način rekonceptualiziraju promjene modernog svijeta: globalizaciju smatraju pozitivnom i potiču slobodu trgovine, individualizaciju smatraju neizbježnom i poželjnom, potiču emancipaciju žena i slobodu individualnog izbora, demokratizaciju, ideologije smatraju dogmatskim teretima, traže načine da se približe civilnom društvu i smatraju birokraciju (i državnu i stranačku) prevladanom i negativnom.
Ključne riječi
treći put; liberalizam; socijaldemokracija; globalizacija; individualizacija; partnerstvo; Blair; Giddens; third way; neue mitte
Hrčak ID:
30019
URI
Datum izdavanja:
1.2.2000.
Posjeta: 3.510 *