Bogoslovska smotra, Vol. 15 No. 1, 1927.
Izvorni znanstveni članak
Estne "error historicus" affirmare, primis christianis quotidie patuisse sacram Communionem?
I. P. Bock
Sažetak
Otto Karrer nuper affirmavit sanctum Ignatium Lojolensem »historice errasse« in extollenda sacra Communione guotidiana primorum christianorum, negavitque primaevam Ecclesiam novisse frequentiorem Communionem quam dominicalem. Cum haec assertio implicite dirigatur etiam contra decretum papae Pii X. de quotidiana Communione, in primaevai Ecclesia florenti, et indirecte impetat salutarem praxim hanc tantopere a summis Pontificibus commendatam, non potest sine accurata inquisitione et probatione historica tolerari, praesertim cum scriptor ille ne verbo quidem conatus sit novam suam thesim demonstrare. Antithesis nostra propugnat S. Ignatii sententiam, optime fundatam historicis et internis rationibus, quas apostolus ille frequentis Communionis tum in epistolis suis tum in libello Madridii, »ex obedientia Ignatii« conscripto evolvit. Sed missis interim auctoritatibus posteriorum temporum, accuratior inquisitio in ipsa primaeva testimonia »historicum errorem« ex parte non S. Ignati et Pii papae X., sed potius ipsius scriptoris Ottonis Karrer deprehendi ostendet. 1. Strietissime sumendo conceptum primaevae Ecclesiae, ex indubio historico et exegetico testimonio Actuum apostolorum 2, 41—46 plane constat, in antiquissima Ecclesia Hierosolymitana ipsorum apostolorum tempere quotidie per domos fractionem panis, id est, Eucharistiam (Pešito) celebratam fuisse; et antiquissimi canones aperte confirmant omnes fideles, adstantes Eucharistiae etiam communicasse. 2. Extra urbem Hierosolyma apostoli corumque discipuli in sacris celebrandis ideali praxi primaevae Hieresolymitanae se utique coniormabant, in quantum e x t e r n a adjuncta hoc permittebant. Testimonia — propter disciplinam arcani satis rara — de d o m i n i c a 1 i fractione panis (Didache, Justinus, Plinius Junior...) non obstant, cum valeant de obligata et universali celebratione Eucharistiae, nec sint exclusiva, utpote nihil testantia de privata et facultativa liturgia et Communione aliis diebus. Exemplum »jugis sacrificii« Veteris Testamenti invitabat apostolos ad quotidie celebrandum, eo magis quod etiam l o c a 1 i s diffusio »sacrificii mundi« ex prophetia Malachiae (1,11) quam maxime appetebatur. 3. Extendendo conceptum »primaevae Ecclesiae« ad tria prima saecula, imprimis provocamus ad testimonia Tertulliani et S. Cypriani pro Ecclesia Carthaginensi ubi constat et quotidianam liturgiam celebratam fuisse, et sat multa exempla privatae Communionis domi receptae reperiuntur: 4. ad Clementem et Origenem Alexandrinos; 5. ad Hippolytum Romanum et Novatianum (De spectaculis), testantes quotidianam Missae celebrationem et Communionem, ad textus patristicos de Sanctis Tarcisio et Laurentio; 6. ad epitaphie Abercii »de Pisce perpetuo edendo« et Pectorii »de aquis perennibus« et de »Pisce satiante esurientem, qui illum manu tenet«: 7. ad praeclarum S. Irenaei testimonium: »Sic et ideo nos quoque offerre vult munus ad altare frequenter sine intermissione« (Adv. haer. 1 IV. ep. 18.). 8. Ceterum iam Didache 16, 2 et imprimis S. Ignatius Antiochenus urgent, ut irequentiores conventus eucharistiei fiant. 9. Speciatim agitur de testimonio quotidiani sacrificii eucharistiei in »Passione S. Andreae« et de quotidiana Communione secundum Cardinalem Rampolla (Vita S. Melaniae junioris, edita a. 1905. juxta manuscriptum ex 10. saeculo, Neta 38, pg. 251) »Romae a S. Petro introducta et confirmata a S. Paulo«. 10. Ex plurimis testibus patristicis de quotidiana liturgia et Communione saeculis 4. et 5. vigente afferuntur pro 0 r i e n t e : S. Basilius Magnus, Beatus Apollonius (Vita Patrum) de communione quotidiana monachorum, S. Cyrillus Hierosolymitanus, S. Joannes Chrysostomus: S. Athanasius, S. Isidorus Pelusiota, S. Ephrem, Elische Armenus, Jacobus Saruga, Isaacus Ninivita; hi ultimi plerumque in eucharistica explicatione quartae petitionis orationis Dominicae. Pro O c c i d e n t e : S. Zeno Veromensis, S. Hieronymus, Juvencus, Cajus Marius Victorinus, S. Hilarius Pictaviensis, S. Ambrosius, S. Chromatius et officialis — liturgica, ut ita dicam, explicatio »panis nostri quotidiani« in Sacramentario Gelasiano, ac tandem varii textus ex S. Augustino, ex Cassiano Collatore et S. Petro Chrysologo. 11. Sivo strictissime intelligmus »primaevam Ecclesiam«, Hierosolymis fundatam, sive strictius Ecclesiam tempore persecutionum cruentarum, sive latius Ecclesiam primorum quatuor vel quinque saeculorum: ex conspectu exhibito apparet quotidianam Communionem illis temporibus fidelibus patuisse liberam, et revera multis in locis hunc idealem statum deductum fuisse in praxim. 12. Occurritur objectioni, cur S. Paulus (1 Cor. 16, 2) et S. Lucas (Act. Ap. 20, 7: 11) nonnisi dominicalem liturgiam commemorent. — Speciales rationes eos ad hoc adducabant. Multis aliis. locis Eucharistiae celebrationem innuunt, nihil de tempore dicentes. Protecto ipsi apostoli eorumque immediati discipuli nullo modo quoad cultum SS. Eucharistiae et frequentem liturgiam ac Communionem posteris cedebant.
Ključne riječi
Hrčak ID:
42529
URI
Datum izdavanja:
14.6.1927.
Posjeta: 1.187 *