Psihologijske teme, Vol. 15 No. 1, 2006.
Izvorni znanstveni članak
Odnos crta ličnosti i stilova privrženosti s različitim aspektima seksualnosti kod žena i muškaraca
Igor Kardum
Asmir Gračanin
Jasna Hudek-Knežević
Sažetak
Na uzorcima od 297 ispitanika muškog i 316 ženskog spola u dobi od 17 do 36 godina ispitan je odnos dimenzija petofaktorskog modela ličnosti i stilova privrženosti (sigurna, odbijajuća, preokupirajuća i bojažljiva) s različitim aspektima seksualnosti (socioseksualnost, seksualna privlačnost, seksualna ekskluzivnost, spolna orijentacija, erotofilija, seksualna orijentacija, seksualna indiskrecija i seksualna suzdržanost) koji su zasićeni dvama faktorima višega reda nazvanima seksualni nagon i seksualna odanost. Rezultati pokazuju da se stilovi privrženosti ne mogu svesti na široke dimenzije petofaktorskog modela, već se radi o dvije domene koje se relativno malo preklapaju. Nadalje, crte ličnosti bolje nego stilovi privrženosti prediciraju različite aspekte seksualnosti i kod muškaraca i kod žena. Također, crte ličnosti i kod žena i kod muškaraca bolje prediciraju one aspekte seksualnosti koji se odnose na seksualni nagon nego one koji se odnose na seksualnu odanost. Pritom je posebno značajna uloga ekstraverzije, koja je najsnažniji prediktor gotovo svih aspekata seksualnog nagona kod oba spola. Kada se pak radi o stilovima privrženosti, dobiveni rezultati pokazuju da niža odbijajuća privrženost najkonzistentnije predicira različite aspekte seksualnosti, a naročito seksualne odanosti kod oba spola. Sigurna privrženost pozitivan je prediktor erotofilije i seksualnog nagona, ali samo kod muškaraca, dok su preokupirajuća i bojažljiva privrženost slabo i nekonzistento povezane s različitim aspektima seksualnosti. Između žena i muškaraca nisu dobivene sustavne razlike u stilovima privrženosti kao prediktorima različitih aspekata seksualnosti. Kada se radi o crtama ličnosti, otvorenost je važniji prediktor različitih aspekata seksualnosti kod muškaraca nego kod žena, dok kod žena važniju ulogu ima savjesnost, pogotovo pri predikciji nekih aspekata seksualne odanosti. Rezultati multidimenzionalnog skaliranja, kojim je analiziran odnos između svih ispitanih varijabli, pokazuju da se temeljne osobine ličnosti, stilovi privrženosti i dimenzije seksualnosti u euklidskom prostoru raspoređuju uzduž dviju dimenzija koje se mogu interpretirati u kontekstu interpersonalnih obilježja pojedinca.
Ključne riječi
crte ličnosti; stilovi privrženosti; socioseksualnost; seksualni nagon i seksualna odanost
Hrčak ID:
11834
URI
Datum izdavanja:
1.12.2006.
Posjeta: 11.303 *