Revija za sociologiju, Vol. 45 No. 2, 2015.
Izvorni znanstveni članak
https://doi.org/10.5613/rzs.45.2.1
Hijerarhija i borbe u mreži književnih kritika: operacionalizacija Bourdieuove teorije književnog polja i simboličkih borbi eksponencijalnim modelima slučajnih grafova
Marko Lucić
orcid.org/0000-0002-5969-3388
; Hrvatski zavod za zapošljavanje (vanjski suradnik), Zagreb, Hrvatska
Sažetak
Bourdieuova teorija književnog polja, važan dio njegova ukupnog teorijskog i empirijskog tretiranja polja, polazi od koncepta dvaju »prostora« – prostora pozicija u distribucijama kapitala (stečenog i naslijeđenoga ekonomskog i kulturnog, te društvenog kapitala) i prostora pozicioniranja, što su zapravo ekspresije aktera u polju. Tim ekspresijama akteri nastoje utjecati na vrednovanje vlastite i tuđe pozicije te vlastitih i tuđih proizvoda, pa Bourdieu govori o simboličkim borbama u književnom polju. Teza stožerna u Bourdieuovoj teoriji jest da odnosi moći u polju, to jest odnosi nejednakosti u posjedovanju različitih omjera i količina kapitala, određuju pozicioniranja aktera u polju. U književnom polju, tako bi selekcija objekata i sadržaj književnih kritika trebali korespondirati međusobnim sličnostima i razlikama autora u posjedovanju kapitala. Provjera te teze traži konceptualizaciju i operacionalizaciju interakcija aktera u književnim kritikama. Nastavljajući se na ranije radove o teorijskoj i empirijskoj rekonstrukciji Bourdieuova pristupa poljima u okviru teorija društvenih mreža, u ovome radu autor nastoji pokazati da je tehnika eksponencijalnih modela slučajnih grafova (ERGM) prikladna za operacionalizaciju hijerarhije i borbi u književnom polju. Autor je u tu svrhu proveo sekundarnu analizu binarne mreže međusobnih spomena 35-ero nizozemskih književnih autora 1976. godine u književnim kritikama i esejima, jedinog javno dostupnog uređenog skupa podataka te vrste. Među drugim inferencijalnim tehnikama analize društvenih mreža tehnika ERGM izdvaja se mogućnošću istodobnog ispitivanja više hipoteza o endogenim pravilnostima u mreži interakcija – gdje su lokalna i globalna hijerarhija i borbe predmet teorija društvenih mreža, ali su mogući zaključci o strukturi mreže interakcija relevantni za uvid u polje – te o egzogenim čimbenicima interakcija, to jest sličnostima i razlikama aktera prema njihovim atributima. Zaključno, multivarijatna i longitudinalna primjena ERGM osobito je pogodna za dosljednu operacionalizaciju simboličkih borbi u polju, gdje je kroz više sadržajno različitih i sukcesivno mjerenih mreža moguće u analizu uključiti društveni kapital i sadržajne poddomene interakcija (ekspresija) te ispitivati mehanizme reprodukcije i transformacije književnog i drugih polja.
Ključne riječi
Bourdieuova teorija polja; književno polje; književne kritike; inferencijalna analiza društvenih mreža; eksponencijalni modeli slučajnih grafova; simboličke borbe u mreži književnih kritika
Hrčak ID:
152128
URI
Datum izdavanja:
31.8.2015.
Posjeta: 2.253 *