Izvorni znanstveni članak
https://doi.org/10.22210/ur.2020.064.3_4/01
Književna interpretacija: rasprava između intencionalizma i anti-intencionalizma
Aleksander Bjelčević
orcid.org/0000-0003-3374-4455
; Filozofski fakultet, Sveučilište u Ljubljani
Sažetak
Pred sobom imamo pjesmu: što nas ograničava ili usmjerava pri otkri-vanju njezina značenja? Trebamo li otkriti što je autor htio reći ili što tekst znači sam po sebi? Ako pjesmu mogu interpretirati na svoj način, komu je onda potrebna književna interpretacija? U radu predstavljam tri angloameričke teorije interpretacije: umjereni antiintencionalizam (Beardsley) tvrdi da je značenje teksta determinirano jezičnim konven-cijama, da je cilj interpretacije razotkriti značenje teksta, a ne autorove intencije, te da je zato upotreba izvantekstnih informacija o autoru intencionalna zabluda. Umjereni intencionalizam (Hirsch) tvrdi da značenje teksta determiniraju autorove intencije i jezične konvencije, pa je stoga cilj interpretacije otkriti autorovo značenje, odnosno točna je ona interpretacija koja je kompatibilna s autorovim uspješno realizi-ranim intencijama. Hipotetički intencionalizam tvrdi da značenje teksta determiniraju najbolje hipoteze idealnih čitatelja o autorovu značenju. Otkrivam koja su zajednička polazišta Beardsleyjeva antiintenciona-lizma i Hirscheva intencionalizma te preispitujem dva Beardsleyjeva argumenta u prilog autonomnosti književnih djela. Dokazujem da su temeljne pogreške nekih teorijskih rasprava generaliziranje i normiranje i da je intencionalizam prihvatljiv te završavam tezom da o prihvatljivosti i neprihvatljivosti (anti)intencionalizma odlučuju starost teksta, vrsta teksta, stilske figure te interesi pojedinih interpretativnih paradigmi.
Ključne riječi
Hrčak ID:
256318
URI
Datum izdavanja:
22.4.2021.
Posjeta: 3.549 *