Stručni rad
Lajbincov projekat Monadologije
Goran Vujkov
; Filozofski fakultet Univerziteta u Novom Sadu, Novi Sad, Srbija
Sažetak
U ovom radu autor će nastojati da istakne osnovne crte Monadologije Gotfrida Lajbnica [Gottfried Leibniz] i da ukaže na ključna mesta Lajbnicove filozofske misli unutar njegovog monadološkog sistema. Shodno razvoju novovekovne misli, povesnih okolnosti i promeni, naučne svesti nužno vrše uticaj na filozofski diskurs tadašnjeg vremena. Centralni predmet filozofskog interesa postaje natura, priroda poimana na specifično moderan način, na način njenog mehanicističkog delovanja. Oprečno tradicionalnom sholastičkom poimanju prirode kao božje kreacije, novovekovni mislioci prirodu shvataju autonomnije, ona biva riznica naučnog istraživanja. Sledstveno široj slici novovekovne misli, autor će biti u nastojanju da upravo Lajbnicovu filozofiju postavi kao vrhunski izraz novovekovnog filozofskog stvaralaštva. Kao što nam je poznato, od Loka [John Locke] do Hjuma [David Hume] vidimo istu misaonu nit poimanja prirode, koliko god njihove misaone pozicije bile različite, a u centru filozofskog polazišta vidimo eficijentni uzrok kao temelj uzročnosti na osnovu kojeg grade svoju filozofiju. Lajbnicova filozofija, kao najavljeni vrhunac novovekovne misli, u svoj filozofski sistem podjednako provlači i causa efficiens i causa finalis te tako formira jedan teleološki zasnovan svet. Lajbnicova filozofija, možemo reći ponajbolje izražena u Monadologiji, upravo pokazuje ponovni interes za telos i tako gradi jedan dovršeni filozofski projekat. Autor će, na osnovu svega rečenog, nastojati da izloži osnovne crte Lajbnicovog monadološkog sistema i pokušati ga predstaviti kao „najbolji od svih svetova” odnosno, kao najviše misaono dostignuće filozofije novog veka.
Ključne riječi
Gottfried Leibniz; monade; novi vek; ontologija; teleologija.
Hrčak ID:
232433
URI
Datum izdavanja:
20.12.2019.
Posjeta: 2.231 *