International studies, Vol. IX No. 2, 2009.
Original scientific paper
Ideološko samopozicioniranje na dimenziji lijevo - desno, stranačke preferencije i ideologija političkog totalitarizma
Zlatko Šram
; Institute for Migrations and Ethnicities, Zagreb, Croatia
Srećko Mihailović
; Institute for Social Sciences, Belgrade, Serbia
Abstract
U ovom smo istraživanju nastojali utvrditi povezanost između ideološkog samopozicioniranja na dimenziji lijevo - desno, stranačkih preferencija i stavovsko-vrijednosnog obrasca političkog totalitarizma. Ispitivanje je izvršeno na uzorku punoljetne populacije na teritoriju Republike Srbije (N = 2081) izvan Kosova i Metohije. Mjere povezanosti između ideološkog samopozicioniranja i stranačkih preferencija utvrđene su na bivarijantnoj razini i pod modelom korespondentne analize. Rezultati su pokazali da u srbijanskom biračkom tijelu ne postoji jednodimenzionalni kontinuum na relaciji stranačka desnica – stranačka ljevica, nego da je ideološko-stranačka identifikacija definirana u dvodimenzionalnom prostoru na kontinuumu (1) "ekstremna" ljevica – desni centar i (2) centar - "ekstremna" desnica. Faktorska analiza skale političkog totalitarizma (šest točaka) rezultirala je jednofaktorskom solucijom koju definiraju vrijednosti državnog centralizma, paternalizma i političke autoritarnosti. Analiza varijance faktorskih bodova je pokazala da politički totalitarizam u većoj mjeri izražavaju ispitanici koji se pozicioniraju na "ekstremnoj" desnici i koji preferiraju Socijalističku partiju Srbije (SPS), Srpsku radikalnu stranku (SRS) i Novu Srbiju (NS). Drugim riječima, politički totalitarizam je više karakterističan za "ekstremno lijevi" SPS, "ekstremno desni" SRS i "desnu" NS. Veći dio varijance političkog totalitarizma je 'objašnjen stranačkim preferencijama negoli ideološkom samopozicioniranjem na L-D skali. Navedene su neke od političkih implikacija u slučaju formiranja srbijanske vlade na temelju koalicije stranka okupljenih oko Demokratske stranke sjedne i Socijalističke partije Srbije s druge strane.
Keywords
ideološko samopozicioniranje; dimenzija lijevo - desno; stranačke preferencije; politički totalitarizam; korespondentna analiza; Srbija
Hrčak ID:
291367
URI
Publication date:
1.6.2009.
Visits: 266 *