Bogoslovska smotra, Vol. 12 No. 4, 1924.
Izvorni znanstveni članak
Religio culturae vetustissimae
Aleksandar Gahs
Sažetak
Introductio. Religio, phaenomena religiosa, admixtiones religioni in genere humano: idea Entis Supremi cum ethica et cultu externo, mythologia et heroes culturae, manismus, animismus et fetišismus, totemismus et tabuismus, magia. Quae forma religionis antiquissima est?
I. Ethnologia de religione hodiernorum populorum culturae relative vetustissimae.
A. Asia meridionalis et Oceania: Minkopi, Prae-Dravidi, Vedda, Semang, Senoi, Aeta, Toala. Kubu, Pygmaei Melanesiae, Tasmani, Kurnai, Čepara, Juin, Kulin.
B. Africa: Dama, Nama, San, Zulu, Negrili, Kindija, Sandave, Niloti.
C. America meridionalis: Jagan, Ona, Alakaluf, Tehuelče, Puelče, Čarua, Gvaikuru, Džes, Puri-Koroados, Uitoto.
D. America septentrionalis: Juki, Hoka, Penuti, Jurok, Višok, Algonkin occidentales, Seliš, Palaeo-Eskimi, Ainu, Lapi.
lI. Mythologia comparativa et palaeontologia linguistica de originali religione hodiernorum populorum culturae primariae (et secundariae).
A. Venatores totemistici et horticolae matriarchales: Australienses et Papua, Austrici et Indo-Sinenses, Dravidi et Caucasienses, Bantu et Nigritae, merid. et septentr. Indiani, Palaeo-Sibirienses.
B. Pastores nomades: Hamitae et Semitae, Arii et Altaii.
III. Ethnologi, linguistae, psychologi eruditi de religione culturae relative vetustissimae. Magna immutatio pristinarum opinionum. A. Lang; L. v. Schroeder et P. Ehrenreich; Encyclopedia of Religion and Ethics et qui vocantur Americanistae; J. Leuba et K. Oesterreich; K. Preuss et A. Nieuwenhuis; F. Graebner et R. Lasch.
IV. Praehistoria coniuncta cum ethnologia (et palaeontologia linguistica) de religione extinctorum populorum culturae relative vetustissimae. Ad cognoscendam religionem palaeolithicorum nonnisi indirecta via perduci possumus. Quae via duplex est.
Conclusio. Omnes fontes, sive directa sive indirecta via, hanc imaginem religionis culturae relative vetustissimae efficiunt; est religio quae credat existere Ens Supremum, personale et unicum in suis proprietatibus. Hoc Ens Supremum est dominus omnium, bonus atque benignus, auctor et custos ordinis moralis. Hoc Ens Supremum in suis fidelibus conscientiam elicit subiectionis absolutae quae inde apparet, quod praecepta sua exsequuntur, precibus id adeunt et sacrificiis (primicialibus) adorant. Quaelibet alia phaenomena religiosa et admixtiones vel parum vel omnino non adoleverunt. Quae imago potest ac debet unicum esse fundamentum ad diiudicandam religionem culturae apsolute vetustissimae, quam nulla scientia profana atque positiva via directa attingere potest. Haec imago omnes hypotheses evolucionisticas de origine religionis diruit, quippe quae omnes posterioribus phaenomenis et admixtionibus religiosis nitantur, cum vera eius origo nonnisi in idea Entis Supremi quaeri possit. Tali solutioni problematis etiam psychologia experimentalis favet (J. Leuba et J. Lindworsky). Alia est quaestio (scientiae profanae), unde idea Entis Supremi in genere humano originem ducat. Duae sunt opiniones. Tuentur eas P. W. Schmidt S. V. D.: congnitio naturalis, et Mgr Le Roy: revelatio primaeva. Etsi prior opinio facilius confirmari potest, tamen pro altera quoque seriae pugnant rationes.
Ključne riječi
Hrčak ID:
43401
URI
Datum izdavanja:
24.3.1925.
Posjeta: 1.320 *