Filozofska istraživanja, Vol. 37 No. 2, 2017.
Original scientific paper
https://doi.org/10.21464/fi37202
Faros i pitagorejska načela urbanog planiranja
Jasna Jeličić Radonić
; Sveučilište u Splitu, Filozofski fakultet, Sinjska 2, HR–10000 Split
Abstract
Faros, jedan od najstarijih gradova na istočnoj obali Jadrana, osnovali su Parani 385./4. godine pr. Kr. na mjestu Staroga Grada na otoku Hvaru. Usprkos znatnom otporu ilirske autohtone sredine prilikom osnivanja grada, utemeljena je grčka kolonija Faros uz podršku i pomoć Dionizija Sirakuškog. S obzirom na to da su Parani bili skloni pitagorejskoj filozofiji, čija su načela primijenjena u planiranju grčkih gradova, i da je posredstvom pitagorejaca uspostavljen kontakt Parana s Dionizijem Starijim, neophodno je u tom smislu promatrati planiranje urbanog prostora Farosa. Poznato je da je Hippodam bio pitagorejac te da je uveo pitagorejsku teoriju brojeva u urbanizam. To se može vidjeti prvenstveno iz analize planova gradova ustrojenih prema pitagorejsko¬hipodamskim principima (Milet, Pirej). Karakterističan pitagorejski sistem planiranja grada, prilagođen poznatoj shemi tetraktys, može se raspoznati u bolje istraženim arheološkim lokalitetima (Priena). Arheološkim istraživanjima Farosa otkrivena je njegova urbana struktura. U koncepciji farskih stambenih blokova otkrivenih u jugoistočnom dijelu grada opaža se primjena pitagorejskih numeričkih principa. Grad je bio ustrojen prema pitagorejskim numeričkim postavkama važnim za ostvarenje sistema harmonije. Raščlanjenjem urbanog tkiva pravokutnicima parcela i insula, su Farosu je postignut sklad temeljen na načelima proporcija i brojeva, tipičan za grčki urbanizam.
Keywords
Faros; Dionizije Sirakuški; pitagorejci; pitagorejska numerička načela; tetraktys; planiranje urbanog prostora Farosa
Hrčak ID:
187997
URI
Publication date:
23.8.2017.
Visits: 3.014 *