Original scientific paper
Društvo i okoliš u vremenskoj perspektivi. O sociologiji vremena i menadžmentu vremena
Ivan Cifrić
; Faculty of Philosophy, University of Zagreb, Zagreb, Croatia
Tijana Trako
orcid.org/0000-0002-0846-2889
; Faculty of Philosophy, University of Zagreb, Zagreb, Croatia
Abstract
Prostor i vrijeme oduvijek su bili dvije ključne dimenzije čovjekove
egzistencije, ali se tijekom čovjekove kulturne evolucije različito percipiraju. U predmodernim društvima dominiralo je prirodno, ciklično vrijeme kao paradigma organizacije života lokalnih zajednica. U modernom društvu dominira linearno shvaćanje vremena i socijalno (kulturno) konstruirano vrijeme kao paradigma organizacije života. Glede uloge vremena u društvu, razlikuju se tri “kulture vremena”
(Zeitkultur): “tradicionalna”, “moderna” i “kultura digitaliziranog vremena”. U članku se polazi od teze da postoje značajne razlike između prirodnih i socijalnih sustava, pa tako i razlike u njihovoj perspektivi vremena, vidljive u dvama poredcima vremena: prirodnom (cikličnom) i kulturnom (linearnom). Njihova konfrontacija
u modernom društvu ima različite posljedice. Socijalnoekološka kriza posljedica je sudara cikličnog i linearnog vremena, tj. prostorni je i vremenski odraz neuvažavanja prirodnog vremena i dominacije socijalnog vremena s individualnim i socijalnim posljedicama. Glede toga, u članku se uspoređuju obilježja prirodnog i socijalnog sustava; objašnjava se zašto je vrijeme postalo relevantan sociološki
problem u modernom društvu, vrijeme kao individualni i ekonomski resurs, te njegova važnost za ekonomiju vremena i menadžment vremena u organizaciji života modernog društva. Ističe se potreba oblikovanja “nove kulture vremena”. Za nju nije dostatna kritika ekonomije vremena, nego su potrebna razmišljanja ekologije vremena.
Keywords
ciklično vrijeme; ekonomija vremena; kultura vremena; linearno vrijeme; menadžment vremena; sociologija vremena
Hrčak ID:
55435
URI
Publication date:
7.7.2010.
Visits: 3.684 *