Original scientific paper
Paradoksalni pustolov Arsen Toplak (Isušena kaljuža) J. P. Kamova i žanr bildungsromana
Tihomir Brajović
orcid.org/0000-0002-9079-1242
; Filološki fakultet Univerziteta u Beogradu
Abstract
Posle pregleda reprezentativnih pristupa i konstatacije o prisustvu
obeležja koja odgovaraju formi pedagoškog, vaspitnog i razvojnog
romana u radu se Isušena kaljuža Janka Polića Kamova interpretira kao
poseban, paradoksalan vid bildungsromana. U središtu takvog tumačenja nalazi se parabolična trodelna kompozicija romana, čiji delovi
(“Na dnu”, “U šir”, “U vis”) narativno tematizuju uspon individualne
građanske (samo)svesti od “intelektualnog sadizma” do ironizma i
artizma, odnosno civilizacijski sunovrat institucija u teror te premoć
čulno-nagonskog i materijalno-pragmatičnog načela. Posebna pažnja
poklonjena je pri tome tradicijskim (Dante, Biblija) i modernim (Frojd,
psihoanaliza) interliterarnim/interkulturnim relacijama, koje u Kamovljevom romanu dobijaju ambivalentno-invertovane reflekse. U krajnjem ishodu Isušena kaljuža pojavljuje se kao “protivobrazovni” roman svoje vrste koji u isti mah afirmiše estetski ideal moderne i dovodi u pitanje izvorne žanrovske konvencije, ali i kulturnoistorijske stereotipe.
Keywords
bildungsroman; modernizam; artizam; ironizam; sadizam; individualizam; paradoks; ambivalentnost; interliterarnost; interkulturalnost; psihoanaliza; invertovanost; žanr
Hrčak ID:
233301
URI
Publication date:
2.2.2019.
Visits: 1.395 *