Original scientific paper

Andrija Živković

Abstract

Post publicationem encyclicae »Casli conubii« et decreti Congr. S.
Ofiicii ddto 18. III. 1931. major evadit necessitas tractandi de problemate eugenico.
1. Notae introductoriae : Etiamsi eugenica principaliter
scientia biologica vocari possit, de ea tamen iudicium ferre necnon criticam instituere indagationem officium incumbit theologiae morali, auae omnia phaenomena vitae humanae, utpote practico fini inservientia, scrutare debet. Hoc modo metodica inquisitio scientifica nullatenus offenditur, dummodo suprema ejus norma objectiva in veritate stabilienda consistat. Factum propagationis eugenicae in statibus feoderatis Americae et extra ipsos actualitatem rei demonstrat. Accedit iudicium Summi Pontificis et Congr. S. Officii.
2. Unde sumps itinitium? Ouaestio de transmissione qualitatum
individualium per generationem agitabatur modo quodam intensiori
ex quo theoriae evolutionismi inceperunt. Hoc studium promovit in Anglia imprimis Franciscus GALTON sub nomine »stirpiculture« (postea eugenica), in Germania A. PLOETZ et W. SCHALLMAYER sub nomine »Rassen-hygiene«. Phaenomena pathologica forte praebent incitamentum diversis metodis practicis, quibus manifestatur intentio et desiderium de stabilitate, immo vero de melioratione quadam semper sanae ac robustae prolis futurae in genere humano. Quod in his rebus major quaedam occupatio hominuin hodie cernitur, practer progressui scientiae, etiam sequelis miseriae magni belli elapsi tribui potest.
3. Definitio eugenicae. In ore auctorum, qui Ch. Darwin
sequentes naturalismi fautores nominari possunt, ideam evolutionis nonnisi materialistico modo concipientes, semper est sermo de melioratione stirpis (race). E contra auctores catholici verius loquuntur de: a) conservatione qualitatum, quae sanae sunt ac robur gentis pro futuro melius procurant, b) de negativo eugenicae influxu i. e. de modo impediendi translationem phaenomenorum pathologicorum. A tempore Galton usque ad hodiernum diem evolutio quaedam videri potest in modo exponendi doctrinam: praeter factores sociales, primo loco ponuntur factores biologici. Inculcanda est insuper semper differentia qualitatum physicarum et psychicarum, quomodocumque tandem soluta esset quaestio de transmissione earundem. Definitio hos limites non transcendens, sed intra ipsos finem suum scientificum prosequens, non videtur rejicienda.
4. Fundamenta eugenicae. Pro hodierno statu scientiae
biologicae fundamentum principale constituit theoria Greg. Mendel de transmissione qualitatum per generationem. Verum sit, quod nec per eam problema sit plene et perfecte solutum, quaestionem tamen magis dilucidavit et relate ad statum ante, multum promovit. Qualitates normales transferuntur in posteros ac abnormales. De modo, quo fit, translatio, quaestio est extra nostram intentionem. Inter doctrinas fundamentales eugenicae adnumerandae, sunt adhuc; hygiena socialis, anthropologia socialis, ethica et psychologia. Neglectis principiis ethicae tota actio et agitatio eugenica adducet ad praxim, quae in vita hominum sociali non potest subsistere. In quo statu, videtur, de facto sita esse hodie sors eugenicae. 5. De fine eugenicae . Fautores eugenicae nostri temporis
ambitum suae scientiae ampliaverunt et praeter fines suo tempore a Francis Galton positos, novos proposuerunt. Galton nonnisi positive bonum familiae curare studebat. In quo studio omnes, donec extra fines vere scientificos non vagantur, principiis vero ethicae sequuntur, veram ac utilem excolunt scientiam, quam etiam encyclica »Casti conubii« minime rectae rationi contrariam apellat. Bene erga distinguentes inter theoreticam et practicam, ponunt inter fines eugenicae theoreticae: studium de statistica familiari, de qualitatibus generationum, de problemate trasmissionis qualitatum, de influxibus idiokineticis, de relatione inter selectionem naturalemet artisticam necnon inter eugenicam et ethicam.
Ouae sunt de ratione finis eugenicae practicae, exponentur in articulo
sequenti.

Keywords

Hrčak ID:

44088

URI

https://hrcak.srce.hr/44088

Publication date:

12.12.1932.

Article data in other languages: croatian

Visits: 1.716 *