Izvorni znanstveni članak

Branko Marušić ; Arheološki Muzej lstre Pola

Sažetak

Tri ranosrednjovjekovna arheoloska nalazista Porestine su podvr­gnuta s obzirom na nova saznanja, a djelomice i zbog brzopleto izve­denih zakljucaka, odredenoj revalorizaciji. Najprije je prikazan tok istrazivanja u Polacinama kod Ferenaca, te dobiveni nalazi (grobovi, suhozidna gradevina, iskopani predmeti). Posebice je izdvojeno iz prikaza grubo zemljano posude, izradeno djelo­mice na loncarskom kolu, a djelomice rucno, jer ono unosi najvise svijetla u razrjesavanje etnicke problematike nalaziSta. Naime, grubo posude rucne proizvodnje ukazuje na prisustvo Slavena, a posude izra­divano na loncarskom kolu na romanske starosjedioce. Izmedu jedne i druge etnicke skupine je doslo svakako do medusobnih odnosa, buduéi da je posude jednog i drugog nacina proizvodnje nadeno u istom sloju. Grobovi i gradevina pripadaju prvoj polovini 7. st., a potpuno su iskljucene ranije pretpostavke o crkvenoj gradevini i utjecajima iz Sicilije. Grobni nalazi iz «Staroga groblja» kod Medvediéa mogu se, nakon njihovog prikaza i izvedene analize, pripisati romanskim starosjedio­cima, koji su sahranjivali u vrijeme bizantske vladavine (539-788) svoje pokojnike u lagano barbariziranim grobljima tipa Francini-Klistiéi, iako dolazi u obzir i starohrvatsko stanovnistvo, te vrijeme druge polovine 9. stoljeéa. Narocita paznja je posveéena arhitektonskom kompleksu u Klostru iznad Limskoga kanala. Kriticnoj analizi podvrgnuti su podaci o nalazu grobova, koji ne pruzaju ni najmanji oslon za njihovo uvrstavanje u starohrvatska groblja << na redove». Pisac takoder smatra da je pretpo­stavka o starohrvatskom znacaju drugoga sloja manje crkve data bez uocavanja odredenih cinjenica, koje pruzaju sasvim drukciju sliku. Prvi sloj manje crkve je izgraden u drugoj polovini 6. st., kada je ona veé imala vanjske pilastre, a veoma vjerojatno i bacvasti svod. Porusena je u vrijeme avaro-slavenskih provala (599-611), a obnovljena prije druge polovine 8. st., kada je otvoren i srednji ulaz u njezinom juznom zidu. Treéi sloj pripada vremenu oko god. 1040. Tada je izgradena veéa be­diktinska crkva, zatvoren veé spomenuti srednji ulaz, a na leziSte svoda manje crkve podignut je sjeverni zid veée crkve. Unutrasnji pilastri i lukovi su postavljeni u 13. stoljeéu.

Ključne riječi

Hrčak ID:

242980

URI

https://hrcak.srce.hr/242980

Datum izdavanja:

21.11.1986.

Podaci na drugim jezicima: talijanski

Posjeta: 506 *