Suvremena lingvistika, Vol. 49 No. 95, 2023.
Izvorni znanstveni članak
https://doi.org/10.22210/suvlin.2023.095.01
Neke misli o nastanku augmentativnih/evaluativnih značenja hrvatskog sufi ksa –ara
Gabrijela Buljan
orcid.org/0000-0001-6197-1829
; Filozofski fakultet Sveučilišta u Osijeku
Sažetak
U svojoj tipološkoj studiji posvećenoj nastanku deminutivnih i augmentativnih tvorbenih sufikasa
Grandi (2011) je razvoj augmentativnih sufikasa u romanskim i slavenskim jezicima doveo u vezu
s derivacijskim sufiksima agentivnog/pejorativnog značenja, sufiksima za izražavanje zbirnosti, relacijskim sufiksima te, u slavenskim jezicima, mjesnim sufiksima. U ovom se radu nastoji utvrditi
kako se hrvatski sufiks –ara uklapa u Grandijev sustav. Prema Babiću (2002: 130, 132) najveći broj
njegovih izvedenica označava različita mjesta, ali se sufiks u određenim oblicima bilježi i u manjem
broju imenica augmentativnog, tj. pejorativnog značenja. Ujedno je to i sufiks koji je Skok (1971:
49–52) opisao pod unoskom za sufiks –ar, sveslavenski sufiks za agentivne imenice porijeklom od latinskog –arius. Cilj nam je utvrditi postoje li konceptualne pretpostavke temeljem kojih su se njegova
augmentativno, odnosno evaluativna značenja mogla razviti iz nekog/nekih od četriju značenja:
agentivnost/pejorativnost, zbirnost, relacijska i/ili mjesna značenja. Teorijsku okosnicu rada čini
model semantičkih promjena u tvorbi riječi temeljen na mehanizmima reinterpretacije i aproksimacije (Rainer 2005). Rezultati ukazuju na mogućnost da su se augmentativna i druga evaluativna
značenja sufiksa razvila iz agentivnog/pejorativnog značenja sufiksa složenom spregom reinterpretacije i aproksimacije, uz dodatni utjecaj metafora i metonimija te strukturnih čimbenika. Rezultate
ove studije treba shvatiti kao hipoteze za buduća dijakronijska istraživanja.
Ključne riječi
augmentativnost; sufiks –ara; reinterpretacija; aproksimacija; evaluativna morfologija
Hrčak ID:
306424
URI
Datum izdavanja:
23.7.2023.
Posjeta: 1.165 *