Izvorni znanstveni članak

Postsocijalistička transformacija i restratifikacija u Srbiji

Mladen Lazić orcid.org/0000-0003-1518-7990 ; Filozofski fakultet Sveučilišta u Beogradu, Beograd, Srbija

Sažetak

U tekstu se, na temelju nalaza više empirijskih istraživanja, analiziraju procesi
restratifikacije u Srbiji, u periodu od kraja 1980-ih godina do novijeg vremena.
U prvom delu teksta se upozorava da sistemska promena podrazumeva ne
samo kvantitativne promene u kontroli i raspodeli društvenih resursa nego i
promene u načinu konstituisanja osnovnih društvenih grupa, kao i oblika njihovih
odnosa, što znači da se i same te grupe (vladajuće elite, srednji slojevi,
pa i manuelni radnici) u socijalizmu i kapitalizmu moraju definisati na različit
način. U drugom delu teksta ukazuje se na promene u tri područja stratifikacijskog
sistema u Srbiji: pokretljivosti, ekonomskoj diferencijaciji i vrednosnim
orijentacijama. Na području društvene pokretljivosti ustanovljen je rast samoregrutacije
svih osnovnih klasa, a posebno porast barijera između manuelnih
radnika i viših društvenih slojeva. Ukazano je i na povećanje ekonomske diferencijacije,
kao i na rastući značaj privatnog vlasništva za tu diferencijaciju
(izdvajanje velikih privatnih preduzetnika na vrhu hijerarhije materijalnog položaja).
Pokazano je i da na vrednosnom planu sve klase (uključujući vladajuću
i srednju) karakteriše vrednosna nekonzistencija, u vidu naglašenog prisustva
etatističko-distributivnih vrednosti, što otežava proces konsolidovanja novog
institucionalnog i normativnog (tržišnog i pluralističkog) poretka u Srbiji.

Ključne riječi

stratifikacijske promene; mobilnost; ekonomski položaj; vrednosne orijentacije; Srbija

Hrčak ID:

74109

URI

https://hrcak.srce.hr/74109

Datum izdavanja:

18.11.2011.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 3.273 *