Geoadria, Vol. 23 No. 1, 2018.
Pregledni rad
https://doi.org/10.15291/geoadria.1465
Pregled razvoja teorija u proučavanju zadovoljstva stanovanjem
Silvija Šiljeg
orcid.org/0000-0002-5473-2579
; Sveučilište u Zadru, Odjel za geografiju, Zadar, Hrvatska
Ivan Marić
orcid.org/0000-0002-9723-6778
; Sveučilište u Zadru, Odjel za geografiju, Zadar, Hrvatska
Branko Cavrić
; Sveučilište u Bocvani, Fakultet za inženjerstvo i tehnologiju, Odjel za arhitekturu i planiranje
Sažetak
Zadovoljstvo stanovanjem jedan je od pokazatelja kvalitete života koji utječe na sve aspekte životnih dimenzija, od fizičkih, ekonomskih, socijalnih do psiholoških. Zbog svoje kompleksnosti, stanovanje se smatra interdisciplinarnim područjem istraživanja, pa različite struke primjenjuju različite pristupe, koncepte, modele i mjere. Da bi neko istraživanje o stanovanju moglo biti sveobuhvatno, nužno je dati teorijski okvir u njegovu proučavanju. U velikom broju znanstvenih radova, istraživanja i projekata, teorije stanovanja često nisu objašnjene potpuno. Na temelju proučene recentne literature ovaj rad donosi pregled i sintezu najčešće korištenih teorija o zadovoljstvu stanovanja na jednom mjestu. To su teorija stambenog zadovoljstva na kojoj počiva model zadovoljstva stanovanjem, a polazi od subjektivnih percepcija; teorija stambene prilagodbe kao najcitiranija teorija u istraživanjima zadovoljstva stanovanjem; teorija stambene pokretljivosti koja poseban naglasak stavlja na stambeno okruženje kao važnog prediktora zadovoljstva stanovanjem; teorija formiranja impresija koja se rabi pri ispitivanjima dojmova o fizičkim aspektima stambenog okoliša i fizičkoj strukturi zgrade/kuće; bihevioralna teorija kao najčešće korištena teorija u geografskom ispitivanju zadovoljstva stanovanjem; teorija hedonističkog ergometra kao najpoznatija teorija afektivnih iskustava; teorija aspiracijske spirale koja predviđa adaptacijske efekte; teorija troškova stanovanja koja zadovoljstvo stanovanjem povezuje s troškovima; funkcionalistička teorija koja je usmjerena društvenoj harmoniji; marksistička teorija prema kojoj svako biće ima pravo na adekvatno stanovanje neovisno o ekonomskom statusu i pozitivistička teorija stanovanja koja prednost daje objektivnom pristupu. Cilj pregleda navedenih teorija je njihovo sveobuhvatnije korištenje u istraživanjima zadovoljstva stanovanjem od mikrorazine do makrorazine. U radu je objašnjen koncept zadovoljstva stanovanjem i kritički osvrt za navedene teorije te su navedene njihove prednosti i nedostaci u istraživanjima zadovoljstva stanovanjem.
Ključne riječi
teorije stanovanja; zadovoljstvo stanovanjem
Hrčak ID:
204127
URI
Datum izdavanja:
28.6.2018.
Posjeta: 3.383 *