Filozofska istraživanja, Vol. 38 No. 3, 2018.
Review article
https://doi.org/10.21464/fi38305
Akter-mreža teorija. Alternativni pristup razumijevanju tržišta
Edin Tabak
; Univerzitet u Zenici, Filozofski fakultet, Zmaja od Bosne 56, BA-72000 Zenica
Damir Kukić
; Univerzitet u Zenici, Filozofski fakultet, Zmaja od Bosne 56, BA-72000 Zenica
Abstract
Mnoge su ekonomske teorije bazirane na pretpostavci da su pravila tržišta rezultat »prirodne« težnje racionalnih pojedinaca da ispune svoje osobne interese te da takvi »prirodni zakoni« omogućuju tržištu da se samo regulira. Na drugoj strani, njihovi kritičari inzistiraju na većoj ulozi društva i države u reguliranju tržišta. Razlike između ova dva tabora su očigledne: prva se razlika temelji na racionalnom pojedincu, a druga na ukorijenjenosti tržišta u društveni i politički kontekst. Jedni smatraju da tržišni zakoni proizlaze iz ljudske prirode, a drugi da proizlaze iz društveno-političkih normi. Međutim, oba se pristupa baziraju na modernističkim dihotomijama između subjekta i objekta, pojedinca i kolektiva, prirode i društva, što im onemogućuje da predstave svu kompleksnost umrežavanja heterogenih aktera u tržište. Ovaj tekst će predstaviti akter-mreža teoriju kao jedan alternativni pristup razumijevanju tržišta. Takav pristup implicira da niti se tržište može samo-regulirati, niti ga država može regulirati. Tržište je radije viđeno kao akter-mreža u kojoj heterogeni akteri participiraju u njegovoj konstrukciji i održavanju.
Keywords
akter-mreža teorija; performativnost; tržište; Michel Callon
Hrčak ID:
215011
URI
Publication date:
13.11.2018.
Visits: 2.273 *