Izvorni znanstveni članak

DETERMINIZAM ILI UČENJE PO MODELU U OBITELJIMA KARAMAZOVIH, BEGOVIĆA I GLEMBAJEVIH

Marijana Bošnjak ; Filozofski fakultet Sveučilišta Josipa Jurja Strossmayera u Osijeku, Osijek, Hrvatska

Sažetak

Cilj je ovoga rada interdisciplinarnim i komparativnim pristupom dokazati kako su različite književnopovijesne poetike različito interpretirale pojmove determinizma i učenja po modelu. Interdisciplinarnost se ogleda ponajprije u reinterpretaciji kanonskih djela pomoću filozofskih, bioloških i psiholoških objašnjenja pojma determinizma te pedagoških određenja učenja po modelu. Problematika determinizma, odnosno učenja po modelu postaje novi interpretacijski ključ u djelima koja su s obzirom na spomenutu problematiku reprezentativna, a to su romani „Braća Karamazovi“ Fjodora Mihajloviča Dostojevskog i „Đuka Begović“ Ivana Kozarca te drama „Gospoda Glembajevi“ Miroslava Krleže. Komparativnim pristupom, čiji su poredbeni elementi svjetska i nacionalna književnost te stilske formacije realizma, modernizma i psihološkog realizma, dokazane su fundamentalne razlike navedenih djela s obzirom na tumačenje arhetipskog odnosa oca i sina koje proizlaze iz poetičkih karakteristika, ali i različitog pristupa pojmovima determinizma i učenja po modelu. Razlikovni element ovih romana leži u pristupu odgojnoj problematici koja je ponegdje izražena eksplicitno, kroz fabularne sekvence ili reminiscencije likova iz djetinjstva, a drugdje implicitno, imitacijom očevog ponašanja od strane sinova protagonista u odrasloj dobi. Dakle, iako je promatrana problematika u navedenim djelima slična, upravo se poredbeno-interdisciplinarni pristup pokazao ključnim za tumačenje književnih kanona jer je suvremeni pristup književnim djelima okrnjen bez međudjelovanja drugih znanosti, ponajprije psihologije i pedagogije koje su temelj promatranja tematskog problema navedenih djela.

Ključne riječi

„ Braća Karamazovi“; „Đuka Begović“; „Gospoda Glembajevi“; odgoj književnih likova; učenje po modelu

Hrčak ID:

234844

URI

https://hrcak.srce.hr/234844

Datum izdavanja:

30.12.2019.

Podaci na drugim jezicima: engleski

Posjeta: 2.119 *